Psychoterapia – co ma na celu?

Osoby chcące poprawić jakość życia prędzej czy później trafiają na opcję udania do psychoterapeuty. Wtedy zadają sobie pytanie, czym właściwie jest psychoterapia, czemu służy i co ma na celu. Psychoterapia, najogólniej ujmując, jest zbiorem metod opartych głównie na kontakcie międzyludzkim, która ma na celu pomoc osobom zmagającym się z różnorodnymi problemami. Najprościej określiła to Nancy McWilliams nazywając psychoterapię leczeniem rozmową.

Co jest głównym celem psychoterapii?

Podstawowym i ogólnym celem każdego rodzaju leczenia jest zmniejszenie cierpienia pacjenta. W przypadku osób zgłaszających się na psychoterapię mamy do czynienia głównie z cierpieniem psychicznym, który może też w niektórych przypadkach być połączony z cierpieniem fizycznym, np. w przypadku objawów somatycznych. W jaki sposób osiąga się zwiększenie dobrostanu osoby zgłaszającej się na psychoterapię? Jest to ściśle związane z tym, z czym pacjent się zgłasza i co jest źródłem cierpienia.

Czy celem psychoterapii może być chęć polepszenia jakości relacji?

Jednym z najczęstszych powodów cierpienia jest brak satysfakcjonujących relacji w życiu pacjenta. Związków może w ogóle nie być lub mogą być krótkotrwały, burzliwe, niesatysfakcjonujące. Dotyczy to zarówno relacji romantycznych, jak i przyjaźni i kontaktów z rodziną. Podczas terapii pacjent doświadcza kontaktu z życzliwą osobą, otwartą na jego problemy. Już samo przeżycie takiego rodzaju relacji może stanowić matrycę do budowania relacji poza terapią. Dodatkowo psychoterapeuta pomaga pacjentowi poznać jego schematy funkcjonowania w relacjach. Może wskazać, gdzie i kiedy pacjent czuje się niepewny, zazdrosny, samotny, a kiedy sam odrzuca.

Co to jest katharsis i jaka jest jego funkcja?

Podczas odkrywaniu istoty i źródła problemu pojawiają się w pacjencie różne intensywne emocje, które przeżywane są na nowo. Jest to związane z kolejnym czynnikiem leczącym w terapii. Katharsis, czyli odreagowanie zablokowanego napięcia przynosi poczucie ulgi i ukojenia. Oczyszczenie się z intensywnych emocji pomaga też w lepszym radzeniu sobie z emocjami, które przytrafiają się w aktualnym życiu.

Dlaczego poszerzenie samoświadomości jest tak istotne w procesie leczenia?

Pierwszym krokiem do zmiany jakości życia jest poznania jak najszerszego kontekstu problemu, z jakim zgłasza się pacjent. Stąd psychoterapeuta powstrzymuje się od udzielania rad i pocieszania, na początku głównie słucha i dopytuje, żeby zrozumieć kiedy pojawiły się trudności i na czym polegają. Ważne jest, żeby ustalić czy problem wynika z kryzysu, który akurat wystąpił, czy ze sposobu, w jaki pacjent myśli i funkcjonuje. Teraputa stara się pokazać jak najszerszy kontekst i poszerzyć samoświadomość osoby, zgłaszającej się na psychoterapię. Pomaga to w zrozumieniu istoty problemu, w odkryciu, co w przeszłości danej osoby sprawiło, że funkcjonuje on/ona właśnie w taki sposób.

Korektywne doświadczenie relacji, czyli dlaczego poradnik nie zastąpi psychoterapii?

Odreagowanie i samoświadomość z czasem pomagają pacjentowi zacząć wprowadzać zmiany w swoim życiu i relacjach. Pojawia się na to energia. Obecność życzliwej osoby, z którą można omówić wprowadzane zmiany i trudności, które w związku z tym występują pomagają w procesie leczenia. Często się zdarza, że dla pacjentów to właśnie relacja psychoterapeutyczna jest pierwszą relacją, w której poczuli się bezpieczni i mogli w atmosferze otwartości psychoteraputy poznać siebie. Tylko w relacji, w której czujemy się akceptowani można swobodnie eksplorować te czasem najmroczniejsze części siebie. Często to właśnie relacja z terapeutą może stać się nową matrycą, mniej krytyczną i surową, na której można tworzyć kolejne związki z najbliższymi.

Psychoterapia służy przede wszystkim poprawie stanu zdrowia psychicznego. Jej celem jest uzyskanie zmiany, która pomoże osiągnąć pacjentowi większą satysfakcję z życia i zmniejszy jego cierpienie, szczegółowe cele ustalane są na pierwszych konsultacjach i zależą od tego, z jakim problemem dana osoba przychodzi na terapię.