Psychologia jedzenia. Jak emocje kształtują nawyki żywieniowe?

„Jesteś tym, co jesz” – kto z nas nie słyszał choć raz tego stwierdzenia w kontekście prowadzonej przez nas diety? W ciągu dnia spożywamy różne potrawy, począwszy od owoców i warzyw, poprzez produkty zbożowe a skończywszy na produktach mięsnych lub sojowych. Spożywane przez nas produkty mają nie tylko zaspokoić głód, ale również sprawić przyjemność i satysfakcję z przygotowanych posiłków. Jedzenie może być także reakcją na przeżywane emocje. Sięgamy po ulubione przekąski w reakcji na stres lub pijemy ulubiony napój po udanym dniu. Przyjmowane okazjonalnie nie są niczym złym. Jednak w momencie, gdy jedzenie staje się środkiem na większość doświadczanych emocji, możemy mieć do czynienia z zaburzeniami odżywiania. Kluczowe w wyzbyciu się problemu jest zrozumienie natury własnych emocji i kompleksowa psychoterapia z doświadczonym psychologiem.

Jedzenie a emocje – wpływ negatywnych emocji na nawyki żywieniowe

Psychologia jedzenia wskazuje, że dla wielu pacjentów negatywne emocje stają się początkiem problemów żywieniowych. Wielu z nich w reakcji na trudne doświadczenia i stres ucieka się w spożywanie coraz większych ilości pokarmu. Mowa nie tylko o słonych i słodkich przekąskach, ale również nadmiernym spożywaniu alkoholu czy przyjmowaniu dużych ilości wysokotłuszczowych potraw. Emocje mogą wpływać na jedzenie w dwojaki sposób – pacjenci zaczynają przyjmować nadmierną ilość pokarmów lub przeciwnie, zaczynają stronić od jedzenia. Długotrwale doświadczane negatywne emocje mogą przyczynić się do utraty kontroli nad jedzeniem i prowadzić pacjentów do otyłości lub niedowagi. Pacjenci, mimo że zdają sobie sprawę z zaistniałego problemu, nie potrafią powstrzymać się od złych nawyków żywieniowych. W dalszej konsekwencji mogą oni doświadczyć takich zaburzeń odżywiania jak anoreksja, bulimia, nadmierna kontrolna nad jedzeniem czy otyłość spowodowana brakiem kontroli nad przyjmowanym pokarmem.

Emocje a jedzenie – wpływ pozytywnych emocji na nawyki żywieniowe

Mimo że najczęściej wspomina się o wpływie negatywnych emocji na nawyki żywieniowe, warto pamiętać, że również emocje pozytywne mogą prowadzić do trudności z odżywianiem, choć w mniejszym stopniu. Wśród negatywnych skutków pozytywnych emocji wymienić można nadmierne spożywanie ulubionych potraw i przekąsek, które aktywują w nas układ nagrody i wzmacniają dobre samopoczucie. Oczywiście okazjonalne sięganie po ulubione potrawy nie jest niczym złym. Jednak jeśli metoda nagradzania siebie w ten sposób jest często stosowana może prowadzić do zaburzeń odżywania.

Pozytywne emocje mogą też wpływać w dobry sposób na nawyki żywieniowe. Dobre samopoczucie pozwala prowadzić wielu pacjentom zbilansowaną dietę, sięgać po zdrowe przekąski zamiast fast foodów oraz zwiększa motywację do aktywności fizycznej. W takiej sytuacji pacjenci, jeśli nie odczuwają potrzeby nie muszą sięgać po pomoc specjalisty. Jednak w momencie, gdy emocje zaczynają znacząco wpływać na nasz sposób odżywiania się i prowadzą do wielu negatywnych skutków, zdecydowanie warto skonsultować się z psychologiem, który pomoże wyzbyć się zaburzeń jedzenia.

Jak skutecznie zmienić nawyki żywieniowe?

Skuteczna zmiana nawyków żywieniowych może stanowić wyzwanie. Związek między emocjami a jedzeniem u wielu pacjentów może być bardzo silny, jednak psychologia jedzenia nie pozostaje tu bezradna.

Przede wszystkim warto pamiętać, że w kryzysie nie jest się samemu. Poszukując wsparcia psychologicznego w Poznaniu, warto postawić na sprawdzonych specjalistów, którzy służąc wiedzą i doświadczeniem dołożą wszelkich starań, by pomóc pacjentom w kryzysie emocjonalnym i związanym z nawykami żywieniowymi. Konsultacje terapeutyczne rozpoczynają się od wzajemnego poznania pacjenta z terapeutą i określenia celu terapii. W trakcie spotkań pacjenci pracują nad wyzbyciem się i oswojeniem emocji i doświadczeń, które doprowadziły do zaburzeń jedzenia. Pacjenci uczą się także jak wprowadzić zdrową zbilansowaną dietę do swojego jadłospisu, zaś terapeuta pokazuje im skuteczne techniki adaptacji zachowań które pomogą w utrzymaniu dobrych nawyków żywieniowych. Często stosowana jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która jest jedną z najskuteczniejszych form terapii stosowanych w leczeniu zaburzeń odżywiania. Terapia CBT koncentruje się na zmianie nawyków i zachowań związanych z jedzeniem i myśleniem o własnym ciele. Podczas spotkań pacjenci rozwijają umiejętności radzenia sobie z emocjami, uczą się strategii kontroli impulsów, rozwijają umiejętności społeczne oraz monitorują postępy w terapii. Spotkania mogą odbywać się grupowo lub indywidualnie zaś regularne sesje i liczne zadania domowe pomogą pacjentom w wyzbyciu się problemu zaburzeń odżywiania związanych z emocjami.

Jak kształtować nawyki żywieniowe u dzieci?

Dobrze wprowadzone nawyki żywieniowe mogą pozostać z dzieckiem nawet przez resztę życia. Dlatego bardzo ważne jest, by już we wczesnych latach kształtować w maluchu odpowiednie postawy. W tym celu warto dzieciom dawać dobry przykład samemu przygotowując zdrowe posiłki, zachęcać dziecko by sięgało po zdrowe przekąski oraz tłumaczyć, dlaczego zdrowa dieta jest istotna. Co ważne, nie należy malucha przekonywać na siłę i zmuszać do jedzenia tylko zdrowych rzeczy. Próba przeforsowania niewygodnej dla niego diety może skończyć się oporem i stałą niechęcią do dobrego odżywiania. Pomocy w kształtowaniu nawyków żywieniowych u dziecka może udzielić także psycholog. Dobry psycholog w Poznaniu może dostarczyć rodzicom i dzieciom wiedzy na temat zdrowego odżywiania, zasad żywienia i wpływu diety na zdrowie fizyczne i psychiczne. W przypadku problemów żywieniowych specjalista pomoże zidentyfikować potencjalne przyczyny problemów związanych z jedzeniem, takich jak lęk, niepokój czy fobie. Psycholog pokaże także dzieciom i rodzicom różne techniki radzenia sobie z trudnościami żywieniowymi. Mogą to być techniki relaksacyjne, komunikacyjne czy techniki regulacji emocji.