Psychologia snów. Marzenia senne w psychoterapii

Czy sny mogą mieć wpływ na nasze życie? Jak wskazują terapeuci – tak. Marzenia senne mogą wynikać nie tylko z przeżywanych emocji, ale również z innych kwestii dotyczących nieświadomości. Wielu pacjentów próbuje zrozumieć swoje sny. Pomóc w tym może tylko doświadczony psycholog, który po dogłębnej analizie snów i życia pacjenta pozwoli zrozumieć znaczenie marzeń sennych.

Skąd się biorą sny?

Sny są nieodłącznym elementem życia każdego z nas. Jak wskazują badania psychologiczne, człowiek w ciągu nocy może śnić nawet kilkukrotnie. Wielu pacjentom może zdawać się, że nie towarzyszą im żadne sny. Jest to jednak mylne stwierdzenie – sny ma każdy z nas, zaś „brak snów” najczęściej jest związany z naturalnym procesem ich zapominania i nie świadczy o niczym złym. Marzenia senne, mimo iż często są niezrozumiałe, są dla psychologów cennym źródłem wiedzy o emocjach przeżywanych przez pacjenta. W przeszłości wielcy psychoanalitycy, tacy jak Zygmunt Freud czy Carl Jung opierali na nich badania dotyczące osobowości pacjentów. Freud uważał, że marzenia senne są formą zaspokajania własnych uczuć i pragnień. Jung był z kolei przekonany, że marzenia senne odnoszą się do różnych aspektów życia, relacji z otoczeniem czy też do zagadnień duchowych.

Niezależnie od ich spostrzeżeń, współcześni psycholodzy i terapeuci są zgodni, że sny mogą świadczyć o stanie psychicznym pacjentów. W tym kontekście warto odpowiedzieć sobie na pytanie – jak powstają sny?

W czasie jednej nocy możemy śnić nawet pięć razy. Za powstawanie snów odpowiada w głównej mierze dopamina – hormon związany z regulacją nastroju i odczuwaniem przyjemnych emocji. W trakcie fazy REM, czyli najgłębszej fazy snu, dopamina uwalnia się w dużych ilościach – podobnie jak u osób, które mają omamy. Według naukowców może być to wyjaśnienie dziwnych i często niezrozumiałych dla nas snów.

Według psychologów marzenia senne mogą też wynikać z doświadczanych emocji. Stres, życie w biegu czy chwile radości wpływają nie tylko na jakość snu, ale również na ich treść. W ciągu dnia nasz mózg gromadzi ogromną ilość informacji, które przetwarza szczegółowo w trakcie snu. Dzięki takiej analizie możemy lepiej poradzić sobie z różnymi problemami i kwestiami, które w ciągu dnia są dla nas trudne do rozwiązania.

O czym świadczą nawracające sny?

Nawracające sny, czyli te same lub bardzo podobne sny, które powtarzają się u danej osoby, mogą świadczyć o wielu kwestiach związanych z życiem pacjenta. Choć ich znaczenie zależy w dużej mierze od codziennych spraw w życiu pacjenta, istnieją pewne schematy umożliwiające objaśnianie marzeń sennych.

Najczęściej nawracające sny mogą świadczyć o nierozwiązanych konfliktach bądź problemach emocjonalnych. Stres, lęk a nawet traumy z przeszłości mogą mieć odzwierciedlenie w snach i źle wpływać na życie pacjentów. Nocne koszmary i nieprzespane noce prowadzą bowiem nie tylko do zmęczenia i rozdrażnienia, ale również do wielu chorób takich jak depresja czy nerwica.

Marzenia senne są też związane z pragnieniami i zainteresowaniami. W momencie, gdy czujemy pozytywne emocje związane z przyjemnym doświadczeniem, możemy doświadczać nawracających snów. Dzieje się tak dlatego, że nasz umysł w znacznej mierze skupia się na pozytywnych emocjach. Nie umniejsza im również w trakcie snu. Oczywiście w tym przypadku nawracające sny nie świadczą o niczym złym i powinny ustąpić po kilku dniach.

Choć psychologia nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o przyczyny powtarzających się snów, analiza ich treści i kontekstu życiowego pacjentów może dostarczyć cennych wskazówek na temat ich emocjonalnych potrzeb. Dlatego, jeśli nawracające sny sprawiają kłopoty lub mają duży wpływ na codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z psychologiem.

Psychoanaliza w terapii snów

Powtarzające się sny i koszmary senne mogą być oznaką większego problemu w życiu pacjenta. Według psychologów trudności ze snem najczęściej są wynikiem dużego stresu, lęku, dynamicznych zmian w życiu, doświadczanych chorób lub przebytej traumy. W momencie, gdy doświadczamy przykrych marzeń sennych które znacząco wpływają na nasz stan, zdecydowanie warto zaczerpnąć porady psychologa. Pacjenci, którzy mają trudności z jakością snu najczęściej udają się na terapię psychoanalityczną. Psychoanaliza w terapii snów to podejście terapeutyczne, które wykorzystuje interpretację snów do zgłębienia nieświadomych myśli, pragnień, emocji i konfliktów ukrytych głęboko w psychice pacjenta. Technika ta została rozwinięta głównie przez Zygmunda Freuda, który uważał, że sny są „drogą do nieświadomości” i stanowią klucz do zrozumienia wewnętrznego życia psychicznego jednostki.
W terapii opartej na psychoanalizie terapeuta pomaga pacjentowi zrozumieć znaczenia jego snów, które mogą świadczyć o przeżywanych trudnościach. Celem terapii jest zwiększenie świadomości pacjenta na temat własnych potrzeb i pragnień oraz rozwiązanie konfliktów wewnętrznych. Pacjenci, którzy udają się na terapię snów do psychologa, mogą osiągnąć zadowalające efekty i powrócić do pełni sił.