Jak radzić sobie z atakiem paniki?

Ataki paniki to nagłe i intensywne epizody silnego lęku lub niepokoju, którym towarzyszą objawy fizyczne takie jak ból serca, duszności czy drżenie. Szacuje się, że problem dotyczy nawet 9 proc. populacji, zaś nieleczony może prowadzić do rozwoju wielu chorób, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe.

Objawy ataku paniki

Ataki paniki to jedne z najczęstszych trudności z jakimi zmagają się pacjenci. Trudne chwile towarzyszą każdemu z nas i w większości przypadków nie da się ich uniknąć.
W momencie, gdy czujemy zagrożenie możemy reagować w różny sposób. Jedni starają się zmienić otoczenie i nie myśleć o przykrym doświadczeniu, inni zaś robią wszystko, by rozwiązać trapiące ich trudności. Niezależnie od przyjętych strategii, każdy z nas może doświadczyć ataków paniki.

Atak paniki to silne epizody lęku lub niepokoju, które występują nagle i trwają przez krótki okres, zazwyczaj od kilku minut do maksymalnie dwóch godzin. Mogą pojawić się zarówno
w określonych okolicznościach, jak również bez wyraźnej przyczyny. Pacjenci w trakcie ataku paniki mogą doświadczać różnych fizycznych i emocjonalnych objawów związanych z lękiem jak i napięciem. Objawy te często osiągają szczyt w ciągu kilku minut i mogą obejmować:

• silne uczucie niepokoju i strachu,
• przyspieszony rytm serca,
• duszność i uczucie gorąca,
• ból w klatce piersiowej,
• zawroty głowy i omdlenia,
• ból brzucha,
• dyskomfort w różnych częściach ciała.

W trakcie ataku paniki prócz dolegliwości fizycznych pacjenci mogą doświadczyć także innych objawów. Należą do nich silny lęk, utrata poczucia czasu, zmiana postrzegania rzeczywistości i katastrofalne myśli.

Przyczyny ataku paniki

Ataki paniki mogą pojawić się nagle i niespodziewanie. Mimo to zawsze mają swoją przyczynę, zaś ich rozwinięcie jest złożonym procesem. Wśród najczęstszych czynników wywołujących napady paniki wskazuje się na:

• Czynniki genetyczne – są to pewne dziedziczne skłonności do lęku. Jeśli w naszej rodzinie występowały już napady paniki, istnieje pewne ryzyko, że mogą być one dziedziczne.
• Zaburzenia neurochemiczne – niektóre badania sugerują, że nieprawidłowe działanie neuroprzekaźników, takich jak serotonina czy noradrenalina może wpływać na występowanie ataków paniki.
• Stres – silny stres może zwiększać ryzyko wystąpienia napadów paniki. Długotrwały stres nie pozostaje obojętny dla naszego układu nerwowego zmniejszając jego wytrzymałość na trudne chwile.
• Traumatyczne wydarzenia – trudne przeżycia, tak samo jak silny stres mogą osłabiać nasz układ nerwowy i powodować ataki paniki. Częstym zjawiskiem po traumatycznych wydarzeniach są tak zwane flashbacki, czyli nagłe i intensywne przeżycia powracających wspomnień trudnego doświadczenia, które mogą powodować atak paniki w najmniej spodziewanym momencie.
• Zaburzenia psychiczne – ataki paniki często występują z innymi problemami, takimi jak depresja, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne czy zaburzenia lękowe.
• Choroby fizyczne – niektóre choroby fizyczne, takie jak choroby serca czy tarczycy mogą nasilać ataki paniki.

Warto zaznaczyć, że napady paniki często są wynikiem kumulacji wielu czynników. Mogą pojawić się pod wpływem określonego bodźca bądź wystąpić zupełnie niespodziewanie. Niezależnie od przyczyny, warto w trosce o własne zdrowie i komfort życia zaczerpnąć porady specjalisty.

Co robić podczas ataku paniki?

Ataki paniki są dla pacjentów trudnym doświadczeniem. W trakcie epizodu mogą doświadczać utraty kontaktu z rzeczywistością i kontroli nad własnym zachowaniem. Opanowanie paniki często jest trudnym wyzwaniem, dlatego warto wcześniej zapoznać się
z odpowiednimi technikami, które ułatwią radzenie sobie w trudnych momentach.

Najczęściej pacjenci w trakcie ataku paniki stosują technikę powolnego oddychania
i liczenia do dziesięciu. Spokojne i głębokie oddechy połączone z odliczaniem pozwalają skupić uwagę i opanować emocje. Jeśli mamy na to siłę, dobrze jest nazwać otaczające przedmioty wokół nas i wytłumaczyć na głos zaistniałą sytuację.

W przypadku, gdy ataku paniki doświadcza bliska nam osoba, niezwykle ważna staje się nasza obecność. To, co powinniśmy zrobić, to przede wszystkim zachęcić bliskiego do rozmowy na temat zainteresowań, bieżących spraw czy marzeń. Możemy wspólnie z nim skupić się na technice głębokiego oddechu i zapewniać go o naszej nieustannej obecności. Ataki paniki mogą być stresujące zarówno dla pacjenta, jak i dla nas. Mimo to niezmiernie ważne jest, by utrzymać spokojną atmosferę, która pozwoli opanować emocje.

Nawracające ataki paniki mogą świadczyć o występowaniu wielu różnych chorób. Wśród nich wymienić można zaburzenia lękowe, zaburzenia nastroju, zburzenia obsesyjno-kompulsywne, zespół stresu pourazowego czy fobie społeczne. By prawidłowo wyzbyć się problemu, pacjenci powinni skonsultować się z doświadczonym w leczeniu lęku psychologiem. W trakcie spotkań specjalista ustali źródło trudności z jakimi zmaga się pacjent i wprowadzi najlepszą drogę leczenia. Podstawową metodą jest zazwyczaj terapia poznawczo-behawioralna, która pozwala przeformułować swoje myśli i przekonania odnośnie doświadczanego lęku.
W trakcie sesji terapeutycznych pacjenci poznają również wiele technik relaksacyjnych pozwalających skutecznie radzić sobie w trudnych chwilach.