Uzależnienie od Internetu, objawy i leczenie

Uzależnienie od Internetu stanowi poważny problem dzisiejszych czasów. Coraz więcej użytkowników popada w nałóg, który nie tylko wpływa negatywnie na ich komfort życia, ale przede wszystkim pogarsza ich zdrowie. Nieleczone uzależnienie może doprowadzić do rozwoju wielu poważnych konsekwencji, również w sferze społecznej. Na szczęście, poprzez odpowiednie metody terapeutyczne i profilaktyczne można skutecznie wyjść z nałogu.

Uzależnienie od Internetu – czym jest?

W dzisiejszych czasach Internet jest nieodłącznym elementem życia większości ludzi. Zapewnia on nie tylko rozrywkę czy dostęp do niezbędnych i ciekawych informacji, ale również jest źródłem pracy i nauki. Od 2020 roku, gdy świat opanowała pandemia, znacząco uzależnił on od siebie bardzo dużo osób. Swoją obecność w sieci musiało wówczas zaznaczyć wiele osób, które dotychczas ze światem wirtualnym nie miały do czynienia – mowa głównie o dzieciach, jak i osobach starszych. Dostęp do Internetu umożliwił im kontakt z innymi i ułatwił codzienne funkcjonowanie. Robienie zakupów, załatwianie spraw urzędowych, wykonywanie obowiązków zawodowych czy zaliczanie egzaminów nigdy nie było tak proste jak w dobie Internetu – wystarczy bowiem kilka kliknięć, by zakupić wymarzoną torebkę lub załatwić nurtującą sprawę urzędową. Jest to bez wątpienia medium ułatwiające wiele spraw. Niestety, korzystanie z Internetu niesie za sobą również wiele zagrożeń. Prócz licznych oszustw, jak i ataków hakerskich, poważnym zagrożeniem wynikającym z nadmiernego korzystania z Internetu jest uzależnienie. Szacuje się, że osób korzystających nadmiernie z sieci w Polsce jest minimum pół miliona. Niestety, w praktyce problem może dotyczyć znacznie większej ilości osób, bowiem wielu uzależnionych nie przyznaje się do zbyt długich godzin spędzonych przed ekranem komputera bądź smartfona. Skutkować to może nie tylko pogłębieniem się problemu, ale również pojawieniem się innych dolegliwości, takich jak depresja, nerwowość lub wady wzroku.

Wielu pacjentów spędzających długie godziny przed ekranem komputera może zastanawiać się, co to jest uzależnienie od Internetu. Czy długie godziny spędzone na wypełnianiu obowiązków zawodowych lub podczas zajęć zdalnych oznaczają uzależnienie? Na szczęście, absolutnie nie. O uzależnieniu można mówić wówczas, gdy w człowieku pojawia się silna potrzeba skorzystania z Internetu, nawet kosztem zaniedbania codziennych obowiązków. Stan ten wywołuje u pacjenta zmiany zachowania – staje się on bardziej zmęczony i nerwowy. Internet staje się dla niego najważniejszym medium, z którego musi korzystać co najmniej kilka godzin dziennie. Oczywiście, jeśli obecność w przestrzeni wirtualnej jest spowodowana wypełnianiem obowiązków szkolnych lub zawodowych, nie można mówić o uzależnieniu. Jest to bowiem kontrolowany czas spędzony na wykonywaniu konkretnego zadania.

Przyczyny uzależnienia od Internetu

Mówiąc o uzależnieniu od Internetu, tak samo jak w przypadku wielu innych nałogów, zazwyczaj nie można wskazać jednej przyczyny problemu. Każdy pacjent ma bowiem inny bagaż doświadczeń, które doprowadziły go do zaistniałej sytuacji. Uzależnienie od komputera i Internetu staje się problemem, który każdego roku dotyka coraz szerszych kręgów społecznych. Przyczyniają się do tego zarówno sprawy indywidualne, jak i kwestie kulturowe. Wśród pierwszych wymienić można między innymi problemy z komunikacją, niską samoocenę czy dużą nieśmiałość. Pacjenci mający znaczne trudności w relacjach z drugim człowiekiem nie mogąc poradzić sobie w świecie rzeczywistym, nierzadko uciekają się do przestrzeni wirtualnej. Oferuje ona bowiem nie tylko dostęp do wszelkiego rodzaju informacji, ale również umożliwia kontakt z innymi użytkownikami. Dla wielu uzależnionych pacjentów zawarcie znajomości internetowej jest o wiele łatwiejszym krokiem niż utrzymanie relacji w codziennym życiu. Problem dodatkowo wspomaga tak zwana wszechobecna kultura Internetu.
W dzisiejszych czasach urządzenia elektroniczne towarzyszą ludziom na każdym kroku. Nikogo już nie dziwi fakt osoby korzystającej ze smartfona podczas podróży tramwajem lub dzieci grających w gry podczas gdy ich rodzice robią zakupy w supermarkecie. Smartfony i komputery są nieustannie obecne w przestrzeni publicznej. Powoduje to poczucie, iż korzystanie z nich przez cały czas jest dozwolone a nawet społecznie akceptowalne. Niestety, przekonanie to może często doprowadzić do powstania i pogłębiania się problemu uzależnienia.

Skutki uzależnienia od Internetu

Wiele osób może zastanawiać się, jakie są skutki uzależnienia od Internetu. Bez wątpienia jest to temat niezwykle ważny, bowiem od Internetu często nie da się uciec. Zwłaszcza od czasów pandemii jest to niezwykle ważne medium, poprzez które nie tylko można umilić sobie wolny czas, ale również trzeba załatwić ważne sprawy urzędowe czy zawodowe. Niestety, konsekwencje uzależnienia od Internetu znacząco wpływają na jakość i komfort życia pacjenta. Typowe skutki uzależnienia od komputera i Internetu to:

• częste zmęczenie,
• bóle głowy, pleców i mięśni,
• wady postawy,
• zanik relacji społecznych,
• zaniedbanie obowiązków,
• nerwowość,
• depresja.

Skutki uzależnienia od komputera uniemożliwiają również pacjentom prawidłowe i zrównoważone korzystanie ze świata wirtualnego. Dlatego niezwykle istotne jest, by w przypadku zaobserwowania u siebie lub bliskich pierwszych objawów mogących wskazywać na uzależnienie, nie zwlekać z udzieleniem pomocy. Jedynie szybka interwencja specjalisty i wprowadzenie prawidłowej higieny korzystania z urządzeń elektronicznych mogą zapobiec rozwojowi nałogu.

Objawy uzależnienia od Internetu

Objawy uzależnienia od Internetu zależeć mogą od wielu czynników, takich jak chociażby okres trwania problemu czy poziom jego nasilenia. Zazwyczaj jednak głównym objawem pojawiającym się już na początku rozwoju uzależnienia są zbyt długie godziny spędzane w Internecie. Pacjenci zaczynają zaniedbywać swoje obowiązki szkolne i zawodowe kosztem dodatkowego czasu spędzonego w sieci. Takie zachowanie skutkuje nie tylko niewywiązaniem się z powierzonych zadań, ale również prowadzi do kolejnego objawu, jakim jest zwiększona drażliwość. Brak dostępu do Internetu lub konieczność jego ograniczenia budzić może u uzależnionych pacjentów złość i frustrację spowodowane niezaspokojoną silną potrzebą skorzystania z sieci. Uzależnienie od Internetu, prócz charakterystycznych zachowań, może również objawiać się problemami somatycznymi, takimi jak ból nadgarstka, karku, częste bóle głowy, pogorszenie się wzroku lub problemy ze snem. Mimo to, osoby uzależnione nie przestają odwiedzać wirtualnego świata. Doprowadzić to może do wielu poważnych konsekwencji, które wpływają negatywnie na zdrowie i jakość życia pacjentów.

Uzależnienie od Internetu u dzieci

Szczególnie narażeni na rozwój uzależnienia od Internetu są jego najmłodsi użytkownicy. Szacuje się, że aż 34% nastoletnich internautów jest narażonych na rozwój nałogu. Uzależnienie od Internetu wśród młodzieży w ostatnich latach stało się poważnym problemem, który niestety ciągle potęguje. Przyczynia się do tego wiele czynników – począwszy od lekcji w trybie zdalnym, poprzez nieśmiałość i trudności w nawiązaniu relacji z rówieśnikami,
a skończywszy na wielu osobistych problemach, takich jak chociażby niezrozumienie przez rodziców czy odrzucenie przez kolegów. Wiele młodych osób traktuje świat wirtualny jako bezpieczną przestrzeń, w której czują się w pełni akceptowani. Nawiązują w niej szereg znajomości, spędzają czas w wirtualnych grach czy na oglądaniu ulubionych filmów. Oczywiście, umiarkowany czas spędzany w sieci nie jest niczym złym. Problem pojawia się, gdy młodzi użytkownicy tracą kontrolę nad czasem spędzonym przed komputerem. Dziecko uzależnione od Internetu mierzy się z wieloma konsekwencjami, mającymi negatywny wpływ na jego zdrowie, jak i relacje z innymi. Do najpoważniejszych skutków rozwoju nałogu można zaliczyć takie kwestie, jak utrata zainteresowań, izolacja społeczna, problemy w szkole, trudności z koncentracją, zwiększona nerwowość oraz wady postawy. Rozwój uzależnienia w młodym wieku może mieć poważne następstwa w dorosłym życiu, dlatego bardzo ważne jest, by kontrolować czas dzieci spędzany przed ekranem komputera lub smartfona. Jednak w przypadku pojawienia się nałogu, młodzież również nie jest pozostawiona bez wyjścia. W takiej sytuacji warto udać się z dzieckiem do specjalisty, który służąc swoją wiedzą i doświadczeniem dołoży wszelkich starań, by wyprowadzić młodego pacjenta z problemu.

Uzależnienie od Internetu leczenie

Pacjenci zmagający się z nałogiem przed podjęciem terapii często zastanawiają się, jak leczyć uzależnienie od Internetu. Jest to bowiem medium, które jest wszechobecne, zaś konieczność korzystania z komputera często jest spowodowana obowiązkami zawodowymi lub szkolnymi. Na szczęście, z problemem tym można walczyć. Najczęstszą metodą stosowaną
w leczeniu uzależnienia od Internetu jest terapia poznawczo – behawioralna. Polega ona na skutecznej zmianie nawyków u pacjenta, by ten nie tylko spędzał dzień w świecie wirtualnym, ale również znajdował czas na inne aktywności. Oczywiście, proces i metoda leczenia zależą przede wszystkim od indywidualnej sytuacji pacjenta. Może się również okazać, że prócz problemu uzależnienia, pacjent zmaga się także z innymi chorobami, takimi jak na przykład nerwica czy depresja. W takim wypadku, prócz standardowej terapii, stosuje się również leczenie farmakologiczne. Walka z uzależnieniem od Internetu jest kontrolowana przez specjalistę, który pozostaje z pacjentem w ciągłym kontakcie i w razie konieczności modyfikuje proces terapii.

Warto również pamiętać o dużej roli profilaktyki. Korzystanie z komputera nie musi bowiem prowadzić do rozwoju nałogu. O tym, jak uniknąć uzależnienia od Internetu, decydują przede wszystkim codzienne nawyki. W przypadku młodzieży, jak i osób dorosłych warto nie tylko ograniczać czas spędzony w sieci, ale również szczerze rozmawiać i uświadamiać, jak duże niebezpieczeństwo może nieść za sobą niekontrolowane i nadmiarowe korzystanie
z Internetu. Jednak gdy dojdzie do rozwoju uzależnienia, warto udać się po pomoc do specjalisty. Terapeuta nie tylko zadba o lepszy komfort codziennego życia, ale przede wszystkim nie dopuści do dalszego rozwoju nałogu, który może negatywnie wpływać na zdrowie pacjenta. Jest to pomoc, na którą bez wątpienia zasługuje każdy pacjent.