Zespół stresu pourazowego u dziecka, kiedy do psychiatry?

Zespół stresu pourazowego (PTSD) wielu osobom kojarzy się najczęściej z traumą doświadczaną przez żołnierzy. Jest to bowiem najczęstszy kontekst, w jakim przywołuje się ten rodzaj zaburzenia lękowego. PTSD może jednak dotknąć nie tylko osoby na polu walki, ale również dorosłych doświadczonych traumatycznym przeżyciem oraz dzieci. Nieleczone może doprowadzić do wielu poważnych schorzeń destabilizując komfort, jak i zdrowie małego pacjenta. Jak zatem rozpoznać zespół stresu pourazowego u dziecka i jak można to zaburzenie leczyć?

Trudne sytuacje, jakich doświadczają dzieci. Co może wywołać traumę?

Okres dzieciństwa wielu dorosłym może kojarzyć się z czasem beztroski spędzonym
w gronie najbliższych i przyjaciół. Znaczna część określa wiek dziecięcy jako najlepszy czas w swoim życiu, do którego często wracają z nostalgią. Niestety, dzieciństwo nie dla każdego wiąże się z samymi pozytywnymi przeżyciami. Dzieci, ze względu na swoją szczególną wrażliwość, bardzo narażone są na różnego rodzaju traumy, w tym na doświadczenie zespołu stresu pourazowego (PTSD). Trauma dziecięca spowodowana jest przez wydarzenia, które są dla dziecka szczególnie ciężkie i które odbiera jako zagrożenie dla siebie lub najbliższych. Takich sytuacji może być bardzo dużo. Do najczęstszych przyczyn powodujących zespół stresu pourazowego u dziecka zaliczyć można takie sytuacje, jak śmierć rodzica, przeżycie wypadku komunikacyjnego, doświadczenie przemocy ze strony dorosłych, jak i rówieśników oraz doświadczenie traumatycznych wydarzeń losowych, takich jak na przykład pożar. Dodatkowo bardzo często trauma dziecięca może być skutkiem zaniedbania dziecka przez opiekunów
w przeszłości jak i bycie świadkiem przemocy wobec jednego z rodziców. Niestety, traumy dziecięce znacząco wpływają na funkcjonowanie w późniejszych latach. Dlatego niezwykle istotne jest, by udzielić dziecku jak najszybciej niezbędnego wsparcia psychologa.

Jak rozpoznać PTSD u dziecka? – Objawy traumy u dziecka

Każde dziecko przeżywa traumę w indywidualny sposób. Wpływa na to wiele czynników, między innymi rodzaj dotkliwego zdarzenia, jak i interpretacja i wrażliwość dziecka na takie sytuacje. Rodzice dzieci dotkniętych traumatycznymi wydarzeniami w trosce o ich zdrowie mogą zastanawiać się, jakie objawy świadczą o wystąpieniu zespołu stresu pourazowego.
Do najczęstszych objawów świadczących o wystąpieniu PTSD u dziecka należą:

• unikanie miejsc i sytuacji przypominających o przykrych wydarzeniach,
• strach przed oddzieleniem od rodzica,
• koszmary senne,
• napady paniki,
• zamknięcie w sobie,
• lęk i agresja.

Kiedy zgłosić się z dzieckiem do lekarza?

Zespół stresu pourazowego jest poważnym zaburzeniem lękowym, które bardzo mocno wpływa na życie dziecka. Nieleczone może mieć nie tylko poważne konsekwencje
w dorosłości, ale również przerodzić się w takie choroby, jak chociażby depresja. Na szczęście, zespół stresu pourazowego można leczyć. Obserwując u dziecka objawy wskazujące na PTSD lub mając świadomość faktu doświadczenia ciężkiego przeżycia przez dziecko, niewątpliwie warto udać się na konsultację do specjalisty, jakim jest psycholog. Specjalista ten mając dokładną wiedzę na temat zespołu stresu pourazowego, a także doświadczenie dołoży wszelkich starań, by wyprowadzić małego pacjenta z problemu. U niektórych dzieci jednak prócz pomocy psychologicznej niezbędna może także okazać się interwencja lekarza psychiatry. Leczenie psychiatryczne ma zazwyczaj miejsce wtedy, gdy trauma przy PTSD jest na tyle silna, że niezbędne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego, jakie może zapewnić ten lekarz. Psychiatra decydując się na wdrożenie farmakoterapii zazwyczaj stosuje leki wspomagające leczenie depresji, jak i stanów lękowych. Wielu rodziców może odczuwać liczne obawy przed podaniem dziecku leków przepisanych przez lekarza psychiatrę. Jednak pomimo odczuwanego niepokoju warto pamiętać, iż psychiatra jest specjalistą, który ma dokładną wiedzę na temat podawanych dziecku preparatów. Całe leczenie jest przez niego szczegółowo monitorowane i powinno szybko przynieść pożądane efekty.

Jak przygotować dziecko na wizytę u psychiatry?

Wizyta u psychiatry może być dla dziecka zupełnie nowym doświadczeniem. Różni się ona zazwyczaj od zwykłej wizyty chociażby u internisty. Lekarz psychiatra chcąc poznać istotę problemu z jakim zmaga się małoletni musi przeprowadzić z nim rozmowę na temat jego codziennego życia, uczuć czy problemów z jakimi się zmaga. Może to być dla niego nowa sytuacja, czasem nawet stresująca. To w zupełności zrozumiałe, że wiele dzieci odczuwa nieśmiałość bądź strach przed rozmową z nowopoznaną dorosłą osobą. Dlatego przed wizytą
u psychiatry dobrą praktyką jest odbycie rozmowy z dzieckiem na temat wizyty, która go czeka. Warto w spokojnej atmosferze porozmawiać z dzieckiem o tym, dlaczego uda się do specjalisty oraz o czym będzie rozmawiał. Małe dzieci mogą odczuwać naturalny dyskomfort związany
z taką rozmową. Dlatego dobrze jest udzielić im niezbędnego wsparcia i zapewnić, że nie mają się czego obawiać.

Istotnym aspektem przed wizytą u psychiatry jest także przygotowanie informacji na temat dziecka. Przed udaniem się do gabinetu specjalisty dobrze mieć ze sobą informacje
o wcześniejszych konsultacjach psychologicznych bądź psychiatrycznych (jeśli takie miały miejsce), ewentualnych chorobach na jakie cierpi dziecko oraz przede wszystkim przykrych wydarzeniach, jakich mogło doświadczyć. Informacje te znacznie ułatwią lekarzowi odpowiednie przeprowadzenie i nadzorowanie leczenia.