Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, kiedy niezbędna jest pomoc specjalisty?

Subiektywne odczucie nieustannego zagrożenia lub poczucie wewnętrznego przymusu wykonania określonych czynności mogą świadczyć o wystąpieniu zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Jest to grupa zaburzeń, które w znacznym stopniu wpływa na codzienne życie pacjentów. Wszelkie próby zaprzeczenia istnienia problemu tylko potęgują jego objawy, dlatego tak ważnym jest sięgnięcie po pomoc już na początkowych etapach wystąpienia problemu.

Czym są zaburzenia obsesyjno-kompulsywne?

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne są rodzajem zaburzeń psychicznych skłaniających pacjenta do wykonywania jakiejś czynności. Nie bez powodu inną nazwą na to zaburzenie jest nerwica natręctw. Pacjent odczuwa bowiem silny lęk przed danym bodźcem, który zmusza go do nieustannego myślenia o zagrożeniu lub wykonywania rytualnej czynności mającej na celu ,,ochronę” przed zagrożeniem. Odczuwany lęk jest zazwyczaj nieadekwatny do sytuacji, zaś sama osoba wie, że dzieje się z nią coś niedobrego. Jednak wewnętrzny przymus i obawy są na tyle silne, iż nie jest w stanie powstrzymać się od dokonania danej czynności.
Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne uwarunkowane są bardzo często genetycznie. Mogą wystąpić nagle lub pod wpływem silnego negatywnego wydarzenia emocjonalnego – przeżycia jakiejś traumy. Mogą skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie pacjenta, który z obawy o swoje bezpieczeństwo zaczyna nieustannie myśleć o danym w jego ocenie zagrożeniu i chronicznie wykonywać dane czynności.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne – przykłady

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne charakteryzują się szeroką gamą objawów. Mogą one dotyczyć różnych obiektów czy nawet relacji interpersonalnych.
Najczęściej podawanym przykładem zaburzeń kompulsywnych jest zbyt częste mycie rąk. Spowodowane jest ono ogromnym lękiem przed drobnoustrojami obecnymi w otoczeniu
a także subiektywnym poczuciem o własnym braku higieny.
Innym rodzajem obsesji jest natrętna niepewność. Osoby cierpiące na to zaburzenie żyją
w ciągłej niepewności o to, czy zamknęły drzwi wychodząc z domu, odłączyły suszarkę po kąpieli lub czy dokręciły kurki z wodą w łazience. Niepewność może u nich prowadzić do katastroficznych wizji związanych z niewykonaniem danej czynności.
Niektórzy chorzy odczuwają również silną potrzebę wykonywania czynności z zachowaniem określonej ich liczby. Przykładowo, idąc po schodach muszą wykonać określoną liczbę kroków, zaś w sklepie czują obowiązek zakupu określonej, stałej liczby produktów. Kiedy nie uda im się spełnić wewnętrznego przymusu, pojawia się u nich lęk i silne negatywne poczucie braku spełnienia obowiązku.

Diagnostyka problemu

Najważniejszym krokiem w celu prawidłowej diagnostyki problemu jest wizyta
w gabinecie lekarza psychiatry. Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne są bowiem chorobą wymagającą odpowiedniego leczenia. Na rozpoznanie problemu przez specjalistę składa się między innymi wywiad lekarski, w którym specjalista pyta się pacjenta o kwestie związane
z częstością występowania zachowań kompulsywnych, ogólnym samopoczuciem, problemami
z uzależnieniami, gromadzeniem przedmiotów czy nadmiernym poświęcaniem się pracy. Dalsze rozpoznanie obejmuje także badania mające na celu potwierdzenie lub wykluczenie innych chorób współistniejących oraz wypełnianie testów psychologicznych. Diagnostyka, choć jest procesem złożonym, nie jest tak trudna jak w przypadku niektórych chorób. Ważną kwestią ułatwiającą postawienie diagnozy jest bowiem fakt, że pacjent ma świadomość istnienia problemu. Może dzięki temu być szczerym i otwartym w gabinecie specjalisty, a także dogłębnie opisać towarzyszący mu problem.

Jak radzić sobie z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi?

Zaburzenie kompulsywne jest chorobą, która sama nie ustąpi. Przeciwnie – nie podejmując odpowiednich kroków, można doprowadzić do narastania problemu i pogorszenia stanu zdrowia. Najlepszym krokiem, jaki mogą podjąć osoby zmagające się z zaburzeniami kompulsywnymi, jest wizyta u lekarza psychiatry, który przeprowadzając specjalistyczny wywiad, jak i przeprowadzając odpowiednie badania (m.in. morfologię krwi czy rezonans magnetyczny) potwierdzi lub wykluczy istnienie choroby. W przypadku pozytywnej diagnozy wdraża on w proces leczenia farmakoterapię, a także kieruje pacjenta na psychoterapię. Przyjmowanie odpowiednich leków ma pomóc pacjentowi w opanowaniu objawów choroby,
a tym samym wspomóc proces terapeutyczny. Podczas psychoterapii z kolei pacjent wraz ze specjalistą opracowuje dogłębnie własne przeżycia i wszelkie negatywne emocje, próbuje dotrzeć do istoty problemu i zahamować kompulsywne zachowania obecne w jego życiu. Leczenie tego typu zaburzeń jest procesem długotrwałym, jednak w trosce o własne zdrowie
i komfort życia warto podjąć się tej ścieżki. Bardzo często pacjenci już po kilku wizytach u psychologa zgłaszają bardzo dużą poprawę samopoczucia.