Pierwsze objawy schizofrenii, na co zwrócić uwagę?

Prawidłowe postrzeganie rzeczywistości jest gwarantem dobrego funkcjonowania. Każdego dnia ludzie odbierają liczne informacje docierające do nich z otoczenia. Rozmowa z drugim człowiekiem czy pokonanie drogi do pracy to proste czynności, które dostarczają ludziom wiele bodźców i informacji. Dzięki integracji takich funkcji psychicznych, jak postrzeganie, myślenie czy emocjonalność człowiek może prawidłowo reagować na sytuacje dnia codziennego. Połączenie ich z osobowością powoduje, że na sytuacje trudne człowiek reaguje smutkiem bądź lękiem, zaś w momentach radosnych odczuwa szczęście. U niektórych pacjentów jednak może wystąpić nieadekwatne postrzeganie otaczającego ich świata. Mowa nie tylko o halucynacjach, ale również o zobojętnieniu, problemach emocjonalnych i uczuciowych. Przyczyną tego typu odczuć i zachowań jest schizofrenia – zaburzenie psychiczne, które dotyczy blisko 24 milionów osób na całym świecie. Jej przyczyny mimo licznych badań do dziś pozostają nieznane. Przypuszcza się, że wpływ na rozwój zaburzenia mogą mieć czynniki biologiczne, psychologiczne i środowiskowe. Specjaliści doszukują się źródeł problemu w czynnikach genetycznych, w procesach neurodegeneracyjnych, równowadze chemicznej mózgu oraz
w dorastaniu w izolacji.

Schizofrenia objawy

Pierwsze objawy schizofrenii zazwyczaj występują u pacjentów przez ukończeniem 30. roku życia. Mogą pozostać na stałym poziomie lub nasilać się z upływem czasu. Schizofrenia, jak wiele zaburzeń psychicznych, cechuje się różnymi objawami somatycznymi. Mimo, iż każdy pacjent doświadcza innych skutków problemu, specjaliści wyodrębnili najczęściej występujące objawy
u osób dorosłych.

Pierwszą grupą są tzw. objawy 4A wyróżnione przez Eugena Bleulera, inaczej nazywane objawami osiowymi schizofrenii. Zalicza się do nich takie symptomy, jak:

• ambitendencja – wykonywanie sprzecznych ze sobą czynności;
• afekt tępy – brak ujawniania przeżywanych uczuć, takich jak radość czy smutek;
• autyzm – zamknięcie w sobie i koncentracja na własnym świecie wewnętrznym;
• asocjacja zaburzenia – rozkojarzenie, brak logiczności w wypowiadanych zdaniach mimo pełnej sprawności intelektualnej.

Wraz z rozwojem badań inni autorzy podkreślili dodatkowe symptomy wskazujące na obecność schizofrenii. Jednym z najpowszechniej stosowanych podziałów, prócz 4A, pozostaje również podział na objawy pozytywne i negatywne.

Wśród objawów pozytywnych schizofrenii wymienić można zaburzenia myślenia, urojenia a także halucynacje. Objawy negatywne z kolei przejawiają się poprzez ograniczenie przeżywanych emocji, zubożenie wypowiedzi i gestów, ograniczenie kontaktów społecznych, brak wytrwałości oraz ograniczenie dotychczasowych zainteresowań.

Początki schizofrenii mogą nie wzbudzać u pacjentów większych podejrzeń. Spadek aktywności czy utrudnione kontakty społeczne mają prawo być odbierane jako efekt zmęczenia lub trudniejszy okres w życiu. Oczywiście, wspomniane wcześniej objawy mogą, ale nie muszą świadczyć o wystąpieniu schizofrenii. Przykładowo, halucynacje często stanowią skutek uboczny przyjmowanych leków, zaś ograniczenie emocji i kontaktów społecznych wynikają również z rozwijającej się depresji. Warto jednak pamiętać, że brak odpowiedniej reakcji może doprowadzić do rozwoju choroby i znacząco wpłynąć na życie pacjenta. Dlatego w trosce o własne zdrowie warto skonsultować pierwsze objawy z lekarzem psychiatrą, który wykluczy bądź potwierdzi obecność schorzenia.

Schizofrenia – diagnoza

Specjalistą, który stwierdza bądź wyklucza wystąpienie schizofrenii jest lekarz psychiatra. Współczesna nauka nie dysponuje określonymi narzędziami lub badaniami mogącymi jednoznacznie stwierdzić bądź wykluczyć obecność choroby. Dlatego diagnostyka schorzenia odbywa się w sposób kompleksowy poprzez wywiad diagnostyczny z pacjentem i/lub jego rodziną. Lekarz podczas rozmowy będzie zainteresowany takimi kwestiami, jak występujące u pacjenta objawy czy przebyte choroby. W celu dokładnej diagnostyki może również zlecić dodatkowe badania diagnostyczne, np. badania krwi lub badania neuroobrazowe mózgu. Wiele objawów podobnych do schizofrenii może wynikać bowiem z przyjmowanych leków bądź uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

Schizofrenia rokowania i leczenie

Schizofrenia uważana jest obecnie za chorobę przewlekłą, która wymaga długotrwałego i kompleksowego leczenia. Ze względu na różne przyczyny schorzenia terapia wymaga wsparcia zarówno lekarza psychiatry, jak i psychoterapeuty. Dokładna forma przyjętego leczenia zależy jednak od rozwoju problemu u pacjenta. Osobom zmagającym się ze schizofrenią najczęściej przepisywane są leki z grupy neuroleptyków, których zadaniem jest hamowanie receptorów dopaminergicznych. Dzięki działaniu leków pacjent odczuwa mniejsze napięcie, pobudzenie psychoruchowe, a także rzadziej doświadcza stanów lękowych i halucynacji.

Bardzo ważną formą wsparcia w walce z chorobą jest również psychoterapia. Dzięki pomocy terapeuty pacjent ma szansę zrozumieć i oswoić własne emocje. Najczęściej leczenie odbywa się w nurcie integracyjnym oraz poznawczo-behawioralnym, dzięki którym ma się szansę na zmniejszenie odczuwanego stresu szansę i wypracowanie skutecznych metod radzenia sobie
z chorobą.

W leczeniu schizofrenii niezwykle ważna pozostaje ciągłość farmakoterapii, jak i psychoterapii. Często zdarza się, że schizofrenia po okresie remisji może powrócić. Jednak z kompleksowym wsparciem specjalistów możliwe jest opanowanie choroby i przywrócenie komfortu życia pacjenta.