Jak dbać o zdrowie psychiczne w pracy?

Praca jest nieodłącznym elementem naszego życia. Większość lat spędzamy bowiem na wykonywaniu obowiązków zawodowych, świadcząc różnego rodzaju usługi lub dostarczając gotowe produkty. Niezależnie od wykonywanej pracy, bardzo ważne jest poczucie satysfakcji i zadowolenie z wykonywanych zadań. Zdrowie psychiczne ma bowiem wpływ na życie każdego pracownika. Jak zatem o nie zadbać?

Dlaczego zdrowie psychiczne w pracy jest ważne?

Zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie są kluczowe dla dobrego funkcjonowania każdego pracownika. Jak wskazują badania, poczucie satysfakcji i sprawczości z wykonywanej pracy mogą przyczynić się do większej efektywności, poczucia zadowolenia i ogólnego dobrostanu pracownika. Dbanie o zdrowie psychiczne w miejscu pracy może przyczynić się także do redukcji absencji. Satysfakcja z pracy może zmniejszyć liczbę dni chorobowych oraz zatrzymać pracowników, którzy z większą satysfakcją będą wykonywać swoje obowiązki.

Promowanie zdrowia psychicznego w miejscu pracy przyczynia się także do zacieśniania więzi między współpracownikami i zwiększenia poczucia wsparcia społecznego. Obecnie coraz więcej firm i przedsiębiorstw dostrzegając ważność aspektu relacyjnego, tworzy odpowiednie jednostki odpowiedzialne za integrację i rozwój pracowników, które wpływają korzystnie nie tylko na pracowników, ale także na sukcesy firmy. Dobre relacje w zespole i wzajemne zrozumienie mogą też zmniejszyć ilość konfliktów i stres w miejscu pracy oraz stworzyć przyjazne środowisko, w którym pracownicy będą odnosić sukcesy.

Warto pamiętać, że zdrowie psychiczne jest ściśle powiązane z ogólnym stanem zdrowia. Negatywne doświadczenia w pracy, takie jak przewlekły stres czy mobbing, mogą negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne i fizyczne pracowników. Dbając o zdrowie psychiczne, organizacje promują również lepsze zdrowie ogólne swoich pracowników.

Radzenie sobie w konfliktowych sytuacjach

Konflikty w organizacji są naturalnym elementem pracy zespołowej. Mogą one wynikać między innymi z różnych wizji rozwoju, odmiennych stylów pracy, podziału zadań, komunikacji i wielu innych czynników zależnych od firmy i ludzi, z którymi współpracujemy. Konflikt jest też naturalnym elementem tworzenia się zespołów. Amerykański psycholog Bruce Tuckman wraz ze współpracowniczką Mary Ann Jensen przedstawili teorię formowania się zespołów, zgodnie z którą konflikt jest nieuniknionym elementem tworzenia się grupy.
Badacze ci zauważyli, że w procesie formowania zespołu konflikt przejawia się w wielu aspektach. W początkowych fazach członkowie spierają się o liczne kwestie związane z wykonaniem zadania i ostatecznego uformowania zespołu i przestają wierzyć w możliwość osiągnięcia sukcesu. Jak jednak wskazują Tuckman i Jensen, konstruktywne rozwiązanie konfliktów może okazać się kluczowym elementem w formowaniu się grupy. Podkreślają oni istotną rolę konstruktywnych rozmów i skupieniu na celu, które są kolejnym etapem tworzenia zespołu. Informują, że wzajemna wymiana poglądów, szacunek do drugiej osoby i skupienie na celu pomagają zbudować więź między członkami i skutecznie przejść do efektywnej współpracy.

Mimo że konflikt w zespole często jest naturalną konsekwencją współpracy, może przyczynić się do gorszego samopoczucia i spadku efektywności pracowników. Zazwyczaj spory w organizacji są chwilowe i dotyczą bieżących spraw wynikających z wykonywania obowiązków. Jeśli jednak konflikt narasta, zaś jego rozwiązanie wydaje się trudne do wypracowania, warto zaczerpnąć rozmowy z przełożonym, który powinien zażegnać konflikt w wyniku wypracowania odpowiedniego kompromisu. Dobrą praktyką jest także udanie się na konsultację do doświadczonego psychologa. Konflikt w organizacji jest bowiem nie tylko problemem firmy, ale przede wszystkim jej pracowników, którzy zaczynają czuć się przytłoczeni nasilającym się konfliktem w pracy. Negatywne emocje generowane w zespole mogą prowadzić nie tylko do spadku efektywności, ale także do wypalenia zawodowego i wielu chorób somatycznych. Konsultacja z psychologiem pomoże pracownikom na wyzbycie się negatywnych emocji i opracowanie planu działania w trudnej dla nich sytuacji.

Jak dbać o równowagę między pracą a życiem prywatnym?

Równowaga między pracą a życiem prywatnym jest istotna dla zachowania zdrowia psychicznego. Praca, nawet najbardziej satysfakcjonująca, jest bowiem tylko elementem naszego życia i nie powinna być jego znaczącą częścią. Nadmierna fascynacja pracą i chęć zdobywania osiągnięć mogą doprowadzić do pracoholizmu, który skutkuje pogorszeniem zdrowia psychicznego i fizycznego, a także problemami w relacjach osobistych. Z kolei nadmiar obowiązków, zła atmosfera i brak osiągnięć zawodowych mogą prowadzić do wypalenia zawodowego, czyli zjawiska charakteryzującego się wyczerpaniem emocjonalnym i dystansowaniem wobec obranego zawodu. Dlatego niezwykle ważne jest zachowanie odpowiedniej równowagi między pracą a życiem prywatnym. W jaki sposób?

Po pierwsze, w relacjach ze współpracownikami warto zastosować ustanawianie granic, które polega na wyraźnym określaniu i utrzymywaniu limitów dotyczących czasu, energii i zasobów, które poświęcamy na obowiązki zawodowe. Obejmuje to kilka kluczowych działań, takie jak ustanawianie odpowiedniej ilości czasu na wykonywanie zadań, odmawianie wykonania czynności, które przekraczają nasze zdolności i możliwości czasowe, regularne robienie przerw i jasna komunikacja między pracownikiem a przełożonym.

Stawianie granic w miejscu pracy pomaga w utrzymaniu zdrowej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, co z kolei przyczynia się do lepszego samopoczucia, większej produktywności i zadowolenia. Mimo to wielu pracowników może mieć trudności w zachowaniu balansu między sferą prywatną a zawodową. Osiągnięcie harmonii mogą im utrudniać między innymi nadmierna sumienność, brak umiejętności odmawiania przełożonemu i rozwijający się pracoholizm. W momencie, gdy czujemy, że praca zaczyna przepełniać nasze życie, warto skonsultować się ze specjalistą. Psycholog pomoże pacjentom w zrozumieniu źródła ich problemu i wskaże mechanizmy, które są odpowiedzialne za ich samopoczucie.
W trakcie konsultacji z doświadczonym psychologiem pacjenci mogą pracować nad własną asertywnością, odpowiednią komunikacją i planem działania, dzięki któremu osiągną stabilność między pracą a życiem prywatnym. Dobry psycholog obejmie też opiekę nad pacjentami doświadczającymi pracoholizmu i wypalenia zawodowego. Dzięki rzetelnej pracy ze specjalistą możliwe jest wyzbycie się problemu i osiągnięcie pełnej satysfakcji z osiągnięć zawodowych.