Zaburzenia ze spektrum autyzmu należą do zaburzeń rozwojowych i najczęściej kojarzą się z okresem dziecięcym. Zapewne wiele osób w gronie swoich rówieśników miało kolegę bądź koleżankę z rozpoznanym spektrum autyzmu. Problem ten bowiem jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych zarówno wśród dzieci, jak również u osób dorosłych. O drugiej grupie w społeczeństwie mówi się jednak znacznie mniej. Wielu dorosłych z nierozpoznanym problemem może doświadczać licznych trudności dotyczących funkcjonowania wśród ludzi czy rozumienia własnych emocji. Na szczęście, diagnoza jak i udzielenie profesjonalnego wsparcia możliwe jest w każdym momencie.
Diagnoza autyzmu
Spektrum autyzmu jest zaburzeniem rozwojowym, które wpływa na sferę komunikacyjną, behawioralną i społeczną. U każdego pacjenta może ono przebiegać w różny sposób. Dzieci ze zdiagnozowanym problemem najczęściej mogą być postrzegane jako osoby, które żyją we własnym świecie. Dotyczy to wąskich, ale intensywnie zgłębianych zainteresowań, trudności w relacjach z rówieśnikami czy problemów w komunikacji interpersonalnej. Jednak prawidłowo postawiona diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu pozwala na szybkie wdrożenie terapii i poprawę jakości funkcjonowania dziecka w grupie.
Niestety, ze względu na indywidualny przebieg spektrum u każdego z pacjentów często zdarza się, że problem nie zostaje rozpoznany w dzieciństwie, a dopiero w okresie dorosłości. Brak diagnozy jest szczególnie trudny dla wielu pacjentów – może bowiem powodować brak zrozumienia ze strony środowiska czy trudności w radzeniu sobie z emocjami. Brak wsparcia ze strony specjalisty jak i otoczenia może również prowadzić do rozwoju innych problemów, takich jak nadmierna wrażliwość czy zaburzenia nastroju. Wielu dorosłych indywidualnie wypracowało liczne strategie, by móc funkcjonować w otaczającym środowisku. Warto jednak pamiętać, że autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, którego nie da się wyzbyć, zaś brak odpowiedniego wsparcia może być dla nich dużym obciążeniem.
Zaburzenia ze spektrum autyzmu u osób dorosłych zazwyczaj mają inny przebieg niż u dzieci. Wpływają na to nie tylko naturalne procesy rozwojowe, ale również otoczenie, w jakim człowiek funkcjonuje. Oczywiście, wiele aspektów spotykanych jest zarówno u małoletnich, jak i u dorosłych. Do takich zaliczyć można między innymi trudności w relacjach interpersonalnych czy problemy w utrzymaniu kontaktu wzrokowego. Dodatkowo diagnoza autyzmu u dorosłych może być oparta o takie wskaźniki, jak:
- problemy z wyrażaniem i rozumieniem emocji,
- niechęć do zmian,
- trudności w rozumieniu żartów,
- nadwrażliwość na hałas i dotyk,
- bardzo wąskie zainteresowania,
- trudności w komunikacji werbalnej.
Pacjenci podejrzewający u siebie obecność tego zaburzenia mogą zastanawiać się, kto stawia diagnozę autyzmu. U dzieci najczęściej pierwsze oznaki rozpoznaje lekarz rodzinny bądź psycholog szkolny, a diagnozę zwykle stawia zespół specjalistów. Pomocny może okazać się psycholog dziecięcy. W przypadku osób dorosłych warto zaczerpnąć konsultacji u psychologa a następnie u psychiatry, który jako jedyny ma uprawnienia do orzekania o zaburzeniu ze spektrum autyzmu.