Choroba afektywna dwubiegunowa – jak ją rozpoznać i leczyć?

W jednym dniu możemy czuć euforię, pełnię energii i gotowość do działania, zaś kolejnego dnia ogarnia nas smutek, utrata motywacji czy wręcz bezsilność. Tak wygląda codzienność pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową. Szacuje się, że na schorzenie cierpli blisko 8 proc. światowej populacji. W walce z chorobą niezbędne jest wsparcie doświadczonych specjalistów i bliskich pacjenta.

Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?

Smutek, radość, euforia i przygnębienie – są to emocje, które odczuwa każdy z nas.
W zależności od okoliczności możemy czuć szczęście i zadowolenie, zaś czasami dotyka nas poczucie smutku i rozpaczy. Emocje są naturalne w życiu każdego człowieka. Dzięki nim możemy nawiązywać relacje, wyrażać naszą osobowość i motywować do działania. Zazwyczaj są one konsekwencją pewnych zdarzeń – czujemy radość z rodzinnego spotkania i smutek po kłótni z partnerem. Nie zawsze jednak tak się dzieje.

Niektórzy pacjenci zgłaszając się do kliniki doświadczają naprzemiennych epizodów euforii i przygnębienia. Nawet jednego dnia mogą być zadowoleni i szczęśliwi, zaś kilka godzin później odczuwać ogromny żal i smutek bez wyraźnej przyczyny. W momencie, gdy zmiana nastroju nie wynika z zewnętrznych okoliczności, warto rozważyć diagnozę choroby afektywnej dwubiegunowej.

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) dotyczy nawet 8 proc. pacjentów na świecie
i charakteryzuje się silnymi wahaniami nastroju. Osoby z tą chorobą doświadczają okresów maniakalnych, w których występuje nadmierna aktywność i impulsywność oraz okresów depresyjnych, podczas których przeżywają głębokie poczucie smutku, utratę energii
i motywacji do działania. dotyczy nawet 8 proc. populacji na świecie. Najczęściej rozpoznaje się ją u młodych dorosłych, jednak coraz częściej zmagają się z nią także dzieci i osoby starsze.

W chorobie afektywnej dwubiegunowej możemy wyróżnić jej dwa rodzaje – typ pierwszy,
w którym prócz epizodów depresyjnych występują też epizody maniakalne, oraz typ drugi
w którym najczęściej występują epizody depresyjne i krótkie okresy hipomanii.

Choroba afektywna dwubiegunowa – objawy

W chorobie afektywnej dwubiegunowej pacjenci najczęściej zmagają się z występującymi naprzemiennie epizodami manii i depresji. Wahania nastrojów w tym zakresie są najczęstszym objawem występowania ChAD.

W zakresie epizodów maniakalnych możemy wyróżnić takie objawy, jak: nadmierne samopoczucie i energia, zwiększona aktywność, zmniejszona ilość snu, impulsywność
w działaniach, przyspieszone myśli i mowa.

Podczas epizodów depresyjnych pacjenci najczęściej zgłaszają następujące objawy: głęboki smutek i przygnębienie, utratę energii, spadek wagi, trudności z koncentracją, odsunięcie się od ludzi i myśli samobójcze.

Żyjąc z chorobą afektywną dwubiegunową pacjenci w niektórych przypadkach mogą doświadczać także mieszanych epizodów maniakalnych i depresyjnych. Świadczyć mogą o tym nadmierna aktywność i podwyższony nastrój przy jednoczesnym poczuciu smutku
i beznadziejności.

Leczenie ChAD

Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej opiera się przede wszystkim na systematycznej psychoterapii i farmakoterapii. Leki przepisywane przez lekarza psychiatrę poprawiają komfort życia pacjentów i sprawiają, że choroba nie przybiera na sile. Dzięki odpowiednio dobranym preparatom pacjenci doświadczają mniejszych epizodów depresji
i manii, co znacząco ułatwia im funkcjonowanie na co dzień. W ChAD najczęściej stosuje się leki przeciwdepresyjne, przeciwmaniakalne, przeciwlękowe i nasenne. Warto wspomnieć, że współczesne preparaty zostały opracowane z najwyższą starannością i troską o pacjentów. Dzięki temu skutki uboczne występują u nich niezwykle rzadko.

Ważnym elementem w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej jest również psychoterapia. Najczęściej jest ona prowadzona w nurcie poznawczo-behawioralnym.
W trakcie terapii chorzy uczą się, jak identyfikować i rozumieć własne myśli i zachowania, które wpływają na ich nastroje. Terapia CBT jest dla pacjentów praktycznym narzędziem, które pozwala radzić sobie z trudnymi emocjami, takimi jak impulsywność, negatywne myśli czy stres. W trakcie sesji terapeuta pomaga także rozwijać pomocne strategie radzenia sobie, co może poprawić jakość życia wszystkich osób doświadczonych ChAD.

Mimo, iż choroba afektywna dwubiegunowa jest chorobą nieuleczalną, leczenie odgrywa w niej znaczącą rolę. Dzięki odpowiedniemu wsparciu specjalistów pacjenci mogą znacząco zmniejszyć objawy choroby i cieszyć się komfortem życia na co dzień. Dlatego ważne jest, by w walce z chorobą znaleźć odpowiedniego i doświadczonego specjalistę, który dołoży wszelkich starań by proces leczenia przyniósł najlepsze efekty.

Jak wspierać pacjentów z chorobą dwubiegunową?

Psychoterapia i farmakoterapia są najważniejszym elementem w leczeniu choroby dwubiegunowej. Jednak równie ważne jest wsparcie ze strony najbliższych. To z nimi pacjenci żyją na co dzień, dzielą się swoimi uczuciami i doświadczeniami. Dzięki rozmowie i obecności innych osób pacjenci dotknięci ChAD znajdują oparcie i sens w leczeniu. Często bliscy nie wiedzą jednak, jak udzielić odpowiedniego wsparcia w trudnych chwilach.

W momencie, gdy dostrzegamy u bliskiej osoby pierwsze oznaki ChAD, warto zapewnić ją o swoim wsparciu. W początkowych etapach choroby pacjenci często żyją w lęku
i niepewności o swoje zdrowie; nie wiedzą, do kogo się udać oraz jak to zrobić. Warto zatem wspólnie z pacjentem poszukać odpowiedniego specjalisty, wysłuchać jego potrzeb i okazać zrozumienie.

Wsparcie najbliższych jest ważne dla pacjentów również w dalszych etapach choroby.
W momencie epizodu manii bądź depresji chorzy mogą potrzebować bliskości drugiej osoby. Szczera rozmowa i wysłuchanie zazwyczaj przynoszą dużą ulgę i pomagają przetrwać trudne chwile.

Okazane wsparcie często zależy także od rozwoju choroby. Niektóry pacjenci mogą częściej doświadczać epizodów depresji i manii, inni mogą zapominać o przyjmowanych lekarstwach, zaś pozostali będą potrzebować chwili odosobnienia. Choroba afektywna dwubiegunowa może bowiem przebiegać różnie, dlatego warto rozmawiać z bliskim o jego potrzebach.