Bóle somatyczne w nerwicy dotyczą blisko 30 proc. osób z zaburzeniami lękowymi i depresją. Szacuje się, że na nerwicę w Polsce może cierpieć nawet 8 mln osób, a liczba chorych systematycznie wzrasta. Ze względu na typowość objawów, takie jak bóle głowy, brzucha czy drżenie kończyn nerwica może być mylona z innymi chorobami. Dlatego w przypadku pierwszych symptomów warto udać się do dobrej kliniki by zdiagnozować problem.
Jakie bóle somatyczne mogą być objawem nerwicy?
Pod pojęciem „nerwica” definiuje się całą grupę zaburzeń lękowych. Do tej grupy zaliczamy sześć następujących zaburzeń, w których odczuwa się lęk: fobie i zaburzenia po stresie urazowym, lęk paniczny, agorafobię, uogólnione zaburzenia lękowe oraz zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne.
Niezależnie od rodzaju zaburzeń, pacjenci zmagający się z nerwicą często doświadczają podobnych dolegliwości. Do typowych somatycznych objawów nerwicy najczęściej zaliczamy:
- bóle brzucha,
- bóle głowy,
- ból w klatce piersiowej,
- trudności w oddychaniu, duszności,
- drżenie kończyn.
Według specjalistów osoby z nerwicą mogą też doświadczyć nadmiernego pocenia się, uczucia zimna i gorąca, suchości w ustach czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, wymioty i biegunka.
Jak odróżnić bóle somatyczne od choroby fizycznej?
Objawy somatyczne nerwicy lękowej mogą być bardzo podobne do wielu chorób, takich jak choroby serca, zespół jelita drażliwego, astma, zapalenie oskrzeli, nadczynność tarczycy, choroba zwyrodnieniowa stawów czy cukrzyca. Jak zatem rozpoznać, jakie są przyczyny dolegliwości?
Bóle somatyczne w nerwicy mają podłoże psychiczne i nie wynikają z żadnych innych chorób. Dlatego pierwszym krokiem powinno być skonsultowanie się z lekarzem internistą lub specjalistą, który przeprowadzi odpowiednie badania — np. EKG, morfologię krwi, TSH, badania obrazowe. Jeśli wyniki są prawidłowe, a dolegliwości nadal się utrzymują, warto rozważyć podłoże psychiczne i skonsultować się z doświadczonym lekarzem psychiatrą. W naszej klinice zdrowia psychicznego w Poznaniu pacjenci mogą skorzystać z pomocy psychiatry i dostać leki na objawy somatyczne nerwicy, które są bezpieczne i skuteczne.
Przed wizytą u specjalisty warto też sprawdzić, kiedy problemy somatyczne się nasilają. Wielu pacjentów zgłaszając się do kliniki doświadcza dolegliwości żołądkowych, bólu głowy i poczucia dyskomfortu w sytuacjach niepokoju i strachu. Jeśli objawy pojawiają się tylko w określonych sytuacjach i mocno wpływają na komfort pacjenta, prawdopodobnie ma on do czynienia z nerwicą.
Dlaczego stres i napięcie wpływają na organizm?
Jak podkreślili amerykańscy psychologowie Richard Lazarus i Susan Folkman, w sytuacjach stresujących ludzie stosują różnorodne strategie radzenia sobie. Oznacza to, że każdy z nas podejmuje poznawcze i behawioralne wysiłki, które – w zależności od charakteru sytuacji – mogą pełnić różne funkcje: od zmniejszenia napięcia emocjonalnego, przez zrozumienie problemu, aż po próbę jego rozwiązania.
Stres można rozumieć jako wszystko to, co mobilizuje nas do działania. Choć w umiarkowanej ilości może pełnić funkcję motywującą, to jego nadmiar może prowadzić do przeciążenia. Kluczowym kryterium odróżniającym stres od przeciążenia jest poziom funkcjonowania jednostki. W przypadku zwykłego obciążenia funkcjonowanie nie jest zakłócone – osoba pozostaje skoncentrowana na realizacji celu. Natomiast w sytuacji przeciążenia dochodzi do zakłócenia funkcjonowania, a cała uwaga skupia się na próbie uniknięcia stresora.
Na temat przeciążenia emocjonalnego pisał także Janusz Reykowski. Według niego nasze otoczenie nieustannie dostarcza nam różnorodnych bodźców, które możemy odbierać jako neutralne lub stresujące. Gdy ilość bodźców stresujących przekracza możliwości adaptacyjne organizmu, osiągamy próg przeciążenia. Wówczas stres przestaje pełnić funkcję mobilizującą, a zaczyna działać destrukcyjnie – prowadząc do napięcia emocjonalnego, zmęczenia, drażliwości, obniżonego samopoczucia, a nawet poczucia przytłoczenia i przerażenia.
Według zaleceń Janusza Reykowskiego, gdy stresująca sytuacja nie zdarza się często lub jest jednorazowa, zastosować techniki relaksacyjne lub oddalić się od trudnego bodźca. Jeśli jednak stres pojawia się często i źle wpływa na nasz organizm, powinniśmy skonsultować się z dobrym psychologiem.
Jakie metody radzenia sobie z nerwicą mogą pomóc przy objawach bóli somatycznych?
Pacjenci, którzy w trudnych chwilach doświadczają bólu i dyskomfortu, zastanawiają się, jak złagodzić objawy somatyczne nerwicy. Osoby, które rzadko doświadczają dyskomfortu, mogą skorzystać z technik relaksacyjnych, takich jak ćwiczenia oddechowe, medytacja czy seryjne napinanie i rozluźnianie mięśni techniką Jacobsona. Takim pacjentom zaleca się też regularną aktywność fizyczną, praktykowanie uważności poprzez techniki mindfulness i zmianę stylu życia. W wielu badaniach udowodniono, że zdrowa dieta, higiena snu, ograniczenie kofeiny i alkoholu, a także regularny odpoczynek wpływają korzystnie na układ nerwowy i zmniejszają objawy somatyczne.
Niestety, wiele osób nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z bólem somatycznym w nerwicy. W poszukiwaniu przyczyny objawów najpierw kierują się do internisty, kardiologa lub neurologa, jednak gdy badania nie wykazują żadnych chorób, pojawia się frustracja, niepewność i lęk o własne zdrowie. W takim momencie warto skierować się do specjalisty zdrowia psychicznego i omówić z nim swój problem. Konsultacje pacjentów zmagających się z nerwicą prowadzi psycholog w Poznaniu w Klinice LMC.
Objawy silnej nerwicy somatycznej mogą wymagać psychoterapii poznawczo-behawioralnej, która pomaga pacjentom zidentyfikować błędne schematy myślenia (np. nadmierne skupianie się na objawach ciała) oraz uczy, jak je zmieniać, by zredukować lęk i napięcie. W trakcie naszej psychoterapii w Poznaniu pacjent uczy się też praktycznych strategii radzenia sobie – takich jak techniki relaksacyjne, uważność, praca z oddechem czy ekspozycja na bodźce lękowe – które w dłuższej perspektywie znacząco poprawiają jakość życia i zmniejszają intensywność objawów somatycznych.