Trauma, leczenie psychiatryczne i psychoterapia

Dramatyczne przeżycia dotykają wiele osób. Utrata bliskiej osoby, udział w wypadku komunikacyjnym czy doświadczenie kataklizmu to tylko nieliczne przykłady wydarzeń, które zostawiają w psychice człowieka trwały ślad. Doprowadzić mogą one do powstania traumy, czyli urazu psychicznego wpływającego na funkcjonowanie człowieka.

Co to jest trauma?

Trauma jest charakterystycznym urazem psychicznym spowodowanym przeżyciem ciężkiego doświadczenia. W codziennym życiu pojęcie to stosowane jest dosyć często. W wielu przypadkach jednak jest ono mylone ze zwykłym strachem i obawami, które są naturalną reakcją organizmu na przykład na bodźce stresujące czy nieprzyjemne. Czym zatem jest trauma? Jest ona reakcją organizmu na silne i przykre przeżycie doświadczone przez pacjenta. Najczęściej są to zdarzenia związane z bezpośrednim zagrożeniem zdrowia lub życia, takie jak wypadek samochodowy, utrata bliskiej osoby lub doświadczenie aktów agresji. Doświadczenie to pozostawia w psychice człowieka trwały ślad i doprowadzić może nie tylko do utraty komfortu psychicznego, ale także do wielu chorób somatycznych, takich jak np. depresja czy zaburzenia lękowe.

Jakie są objawy traumy?

Trauma jest reakcją obronną organizmu na silny, stresujący lub zagrażający bodziec. Jest ona ewolucyjnym mechanizmem mającym informować człowieka o potencjalnym zagrożeniu. Niestety, doświadczanie traumy jest również ogromnym obciążeniem dla człowieka. Do najczęstszych objawów psychicznych świadczących o obecności traumy należą:

• problemy z koncentracją,
• natrętne myśli,
• rozdrażnienie,
• poczucie winy i bezradności,
• nagłe przypominanie sobie o zaistniałym wydarzeniu, tzw. flashbacki,
• ogromny lęk, że traumatyczna sytuacja może zdarzyć się ponownie.

Trauma, choć mocno wpływa na psychikę człowieka, oddziałuje również na cały organizm. Ciągłe myślenie o danym wydarzeniu, doświadczanie flashbacków czy życie w nieustannym niepokoju mogą doprowadzić do takich objawów, jak:

• bezsenność,
• ciągłe zmęczenie,
• bóle i zawroty głowy,
• drżenie kończyn,
• dolegliwości żołądkowe, nudności,
• ból i kołatanie serca.

Niezwykle istotny jest fakt, iż powyższe objawy mogą świadczyć zarówno o istnieniu traumy, jak i obecności innych schorzeń do których trauma może doprowadzić. Po przeżyciu dotkliwego wydarzenia i doświadczając jakiegokolwiek dyskomfortu psychicznego czy fizycznego, warto skonsultować się ze specjalistą. Służąc on swoim doświadczeniem, jak
i chęcią pomocy dołoży wszelkich starań, by wyprowadzić pacjenta z trapiących go problemów.

Jak poradzić sobie z traumą?

Trauma w znacznym stopniu może zdezintegrować codzienne funkcjonowanie. Ciągłe obawy, życie w lęku i unikanie miejsc przypominających o danym wydarzeniu sprawiają, że człowiek nie jest w stanie funkcjonować tak jak przed wydarzeniem, które doprowadziło do rozwoju traumy. Wiele osób zmagających się z problemem traumy zastanawia się, jak z niej wyjść. Trauma nie zniknie sama. Często jest wręcz przeciwnie – w bardzo wielu przypadkach nieleczona trauma doprowadzić może do wielu chorób i zaburzeń, takich jak chociażby depresja czy zespół stresu pourazowego (PTSD). Zatem jak wyjść z traumy? Najlepszą i najskuteczniejszą metodą jest konsultacja ze specjalistą, jakim jest psychoterapeuta bądź psychiatra. Leczenie u psychoterapeuty polega przede wszystkim na przepracowaniu problemu. Terapeuta wraz z pacjentem stara się spojrzeć na zaistniały lęk z szerszej perspektywy. Pomaga mu skonfrontować się z dotkliwymi wspomnieniami. Pacjent również uczy się na nowo funkcjonować w codziennym życiu tak, by konfrontacja z traumatycznym dla pacjenta bodźcem nie powodowała panicznego lęku. W przypadku ciężkich traum zalecanym krokiem jest konsultacja z lekarzem psychiatrą. Specjalista ten skupi się nie tylko na doświadczanym przez pacjenta problemie, ale również przeprowadzi diagnostykę w celu potwierdzenia bądź wykluczenia ewentualnych chorób współistniejących, takich jak np. depresja lub fobia. Leczenie psychiatryczne w tym zakresie polega na wdrożeniu odpowiedniej farmakoterapii, dostosowanej indywidualnie do potrzeb danego pacjenta. Najczęstszymi lekami stosowanymi w terapii są leki z grupy SSRI. Są to substancje pomagające zachować odpowiedni poziom serotoniny w mózgu i stosowane są najczęściej w leczeniu depresji czy lęków. Niektórzy pacjenci mogą odczuwać niepokój przed wdrożeniem farmakoterapii. Jest to w zupełności zrozumiałe, jednak nie należy mieć obaw. Substancje stosowane w leczeniu traumy czy innego rodzaju zaburzeń psychicznych są bardzo dobrze zbadane, zaś lekarz posiada niezbędną wiedzę w ich stosowaniu. Pacjent podczas kuracji pozostaje pod opieką specjalisty, który w razie konieczności odpowiednio modyfikuje proces leczenia.

Jak przepracować traumę z dzieciństwa korzystając z psychoterapii?

Często spotykanym rodzajem traumy jest trauma pochodząca z okresu dzieciństwa.
To szczególny okres, w którym dziecko wrażliwe jest na otaczający je świat. Jednak prócz pozytywnych chwil w okresie dzieciństwa, dziecko może być narażone na wiele sytuacji mogących mieć traumatyczny wpływ na jego psychikę. Do takich zdarzeń zaliczyć można między innymi utratę rodzica, udział w wypadku komunikacyjnym czy chociażby bycie ofiarą prześladowań ze strony rówieśników. Są to doświadczenia, które zostawiają ślad w psychice młodego człowieka i zazwyczaj zostają z nim aż do okresu dorosłości. Trauma z okresu dzieciństwa może objawiać się w takich zachowaniach i uczuciach, jak unikanie miejsc kojarzących się z przykrym wydarzeniem, niechęć wobec innych ludzi lub niskie poczucie własnej wartości. Wiele osób zadaje sobie pytanie – jak pozbyć się traumy z dzieciństwa? Najlepszą i najskuteczniejszą metodą jest skorzystanie z psychoterapii. Psychoterapeuta podczas konsultacji postara się przepracować z pacjentem przykre wspomnienia i spojrzeć na nie z innej, szerszej perspektywy. Niezwykle istotne jest uświadomienie sobie przez pacjenta, że nie jest on winien temu, co go spotkało. Traumatyczne wydarzenia mogą dotknąć bowiem każdego. Nad traumą można jednak skutecznie pracować i wyzbyć się utrapień powstałych w przeszłości.