Terapia PTSD: jakie są dostępne opcje?

PTSD, czyli zespół stresu pourazowego może dotknąć każdego, kto przeżył traumatyczne wydarzenie. Wiele osób nie zwraca uwagi na pierwsze objawy rozwijającego się zaburzenia. Powracające flashbacki, bóle głowy i koszmary senne mogą odbierać jako naturalną konsekwencję stresujących wydarzeń. Niestety, nieleczony zespół stresu pourazowego może doprowadzić do wielu innych chorób, w tym depresji. Będąc uczestnikiem traumatycznych wydarzeń warto zatem skorzystać z porady psychologa, który pomoże skutecznie poradzić sobie z trudnymi emocjami.

Czym jest PTSD?

Zespół stresu pourazowego (PTSD) jest zaburzeniem lękowym, które rozwija się u osób, które doświadczyły lub były świadkami ciężkiego wydarzenia. O PTSD jeszcze do 1980 roku mówiło się głównie w kontekście żołnierzy wracających z frontu wojennego. U mężczyzn walczących w wojnach obserwowano bowiem charakterystyczne objawy, takie jak izolacja od otoczenia, flashbacki, koszmary senne, a nawet myśli samobójcze. Zespół tych objawów nazwano także „szokiem pociskowym” ze względu na liczne rany, które odnosili żołnierze
w walce z przeciwnikiem.

W dzisiejszych czasach PTSD obserwuje się nie tylko u żołnierzy, ale również u innych osób, które doświadczyły bądź były świadkami traumatycznych zdarzeń, takich jak wypadek drogowy, katastrofy naturalne, porwanie, napaść fizyczna i seksualna. PTSD może pojawić się zatem u każdej osoby, której życie i zdrowie zostały zagrożone bez względu na wiek, płeć czy status materialny.

Objawy PTSD

Zespół stresu pourazowego należy do grupy zaburzeń lękowych, które nieleczone mogą przybierać na sile i utrudniać funkcjonowanie w kolejnych obszarach życia. Początkowo wiele osób, które doświadczyły traumatycznego wydarzenia może nie zdawać sobie sprawy
z obecności zespołu stresu pourazowego – objawy pojawia się bowiem spontanicznie, a osoby nimi dotknięte twierdzą, że to wynik przemęczenia i ilości obowiązków. Mimo to nie warto bagatelizować nawet najmniejszych symptomów, które mogą zwiastować pojawienie się problemu. Wśród najczęstszych objawów PTSD wymienia się:

• izolowanie od otoczenia,
• flashbacki (żywe retrospekcje traumatycznego wydarzenia),
• koszmary nocne,
• natrętne myśli związane z traumą,
• unikanie miejsc i osób przypominających o trudnym doświadczeniu,
• problemy z koncentracją,
• wybuchy złości,
• brak apetytu,
• bóle głowy,
• kołatanie serca.

Zespół i nasilenie objawów mogą różnić się u pacjentów w zależności od rodzaju traumatycznego doświadczenia, odporności psychicznej i czasu, jaki minął od przeżycia trudnej sytuacji. Niestety, czas u wielu osób działa na niekorzyść. Nieleczony zespół stresu pourazowego może doprowadzić do nasilenia objawów a nawet pojawienia się innych chorób, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe.

Przyczyny PTSD

PTSD może pojawić się u każdej osoby, która doświadczyła traumatycznego wydarzenia, w którym zagrożone było jej zdrowie lub życie. Początkowo o zespole stresu pourazowego mówiło się jedynie w kontekście weteranów wojennych, jednak wraz z rozwojem badań zauważono, że może ono dotknąć każdą osobę będącą w niebezpieczeństwie. Najczęściej zespołu stresu pourazowego doświadczają osoby, które przeżyły napad rabunkowy, porwanie, gwałt, tortury, wypadek samochodowy, katastrofę lotniczą lub klęskę żywiołową. Zdarza się, że PTSD doświadczają także osoby po ciężkich zabiegach medycznych obarczonych dużym ryzykiem lub takich, które były przeprowadzone w nieprawidłowy sposób.

Zespołu stresu pourazowego mogą doświadczyć także osoby, które były świadkami traumatycznych wydarzeń. Na zachorowanie szczególnie narażeni są ratownicy medyczni, pracownicy służb mundurowych, osoby prowadzące oględziny miejsc zgonu i psycholodzy, którzy uczestniczą w interwencjach kryzysowych na miejscach wypadków.

Terapia PTSD

Leczenie zespołu stresu pourazowego jest złożonym procesem, wymagającym indywidualnego podejścia do pacjenta. Celem terapii jest złagodzenie objawów, poprawa funkcjonowania i pomoc w powrocie do normalnego życia. Dobór terapii zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta. W trakcie pierwszej wizyty psycholog zapoznaje pacjenta
z jego problemem i przedstawia możliwe sposoby terapii.

Jedną z najskuteczniejszych metod terapii PTSD jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). CBT skupia się na zmianie wzorców myślenia i zachowania, które są związane
z traumą. W ramach tej terapii stosuje się różne techniki, mające na celu pomóc pacjentom
w oswojeniu lęku i wyzbyciu się traumatycznych przeżyć. W trakcie terapii CBT pacjenci wraz z pomocą psychologa stopniowo koncentrują się na przebytej traumie i stopniowej zmianie myślenia o niej w sposób bardziej konstruktywny.

Innym podejściem jest terapia PTSD metodą przedłużonej ekspozycji. Ta forma terapii poznawczo-behawioralnej została opracowana przez dr Ednę Foa i skupia się na pomaganiu pacjentom w przetwarzaniu traumatycznych wspomnień oraz redukcji lęku i unikania związanych z tym wspomnień. Kluczowe elementy tej formy terapii to m.in. psychoedukacja, stopniowa ekspozycja wyobrażeniowa, stopniowa konfrontacja z miejscami lub przedmiotami wywołującymi trudne emocje, stopniowe zwiększanie trudności ekspozycji i systematyczna reinterpretacja traumatycznych wspomnień. W trakcie całego procesu pacjentom towarzyszy psycholog, który monitoruje ich postępy i odpowiednio modyfikuje techniki terapeutyczne do aktualnych potrzeb.

Czas trwania terapii PTSD zależy od potrzeb pacjenta. Duży wpływ na okres leczenia
i sukces terapeutyczny mają takie czynniki, jak osobowość pacjenta, chęć zmiany i czas jaki minął od traumatycznego wydarzenia. Poszukując dobrego psychologa, który prowadzi terapię PTSD w Poznaniu warto zwrócić uwagę na jego doświadczenie, chęć pomocy i wiedzę na temat zaburzeń lękowych. Wybierając dobrego psychologa w Poznaniu i dobrą klinikę pacjenci mogą mieć pewność, że otrzymają należytą pomoc.