Jak rozwijać umiejętność radzenia sobie z krytyką?

Każdy z nas w ciągu swojego życia narażony jest na krytykę. Ludzie są krytykowani
w różnych okolicznościach i w różnych miejscach – w szkole, w pracy a nawet w domu
w trakcie kłótni z najbliższymi. Niestety, nawet największe starania i próby dogodzenia innym nie sprawią, że unikniemy krytyki. Jest ona nieodłącznym elementem naszego życia, z którym każdy z nas wielokrotnie musi się zmierzyć. Istnieją jednak skuteczne metody, które pomogą nam radzić sobie z krytyką.

Dlaczego inni mnie krytykują?

Doświadczając dezaprobaty wielu z nas zadaje sobie pytanie – czemu inni mnie krytykują? Krytyka ze strony otoczenia może mieć różne przyczyny, które mogą wynikać zarówno
z naszego zachowania, jak również sytuacji i osobistych przekonań innych osób. Najczęściej krytyka i konflikty między ludźmi mogą wynikać z:

• Różnic w opiniach i wartościach – ludzie mają różne poglądy na wiele spraw, a przekonania i motywacje są nieodłączną częścią ich osobowości. Czasami nasze działania mogą być odbierane negatywnie przez innych właśnie z powodu tych różnic, co oczywiście nie świadczy o nas źle. Każdy z nas kieruje się w życiu innymi przekonaniami i wizją określonych działań, co jest w zupełności naturalne i nie wymaga zmiany.
• Zazdrości lub niepewności – czasami krytyka wynika z zazdrości osoby krytykującej. Zdarza się, że rozmówca zazdrości nam osiągnięć, dlatego stosuje krytykę, by poczuć się lepiej i ukryć własne niepewności.
• Braku empatii – niektórzy ludzie mogą nie zdawać sobie sprawy, jak ich słowa mogą ranić innych. Wynika to nie z chęci sprawienia przykrości, ale braku zrozumienia dla rozmówcy.
• Problemów w komunikacji – niekiedy krytyka może też wynikać z nieporozumień i problemów w komunikacji. Może to być rezultat niejasnych oczekiwań lub błędów w przekazywaniu i rozumieniu informacji. Istotną barierę w problemach komunikacyjnych mogą stanowić m.in. gesty rozmówcy, który swoją postawą okazuje brak zainteresowania lub szacunku dla drugiej osoby.
• Osobistych problemów – osoby, które przeżywają trudności w swoim życiu, mogą wyładowywać swoją złość na innych poprzez krytykę i dezaprobatę czynów swojego rozmówcy.
• Braku wiedzy lub doświadczenia – czasami krytyka może wynikać z niezrozumienia zaistniałej sytuacji. Osoba krytykująca może nie mieć pełnej wiedzy na temat motywacji naszych działań i uciec się do krytyki.

Przyczyny krytyki mogą zależeć od wielu czynników, takich jak osobowość, osobiste doświadczenia czy zaistniała sytuacja. Dlatego, gdy doświadczamy krytyki ze strony drugiej osoby, warto opanować emocje i poprosić rozmówcę, by uzasadnił swoje zdanie i wskazał błędy, które jego zdaniem popełniliśmy. Spokojna rozmowa i wzajemne zrozumienie mogą być kluczem do rozwiązania problemu i rozwiania wątpliwości. Jeśli czujemy, że rozmowa z innymi sprawia nam trudności, możemy udać się na konsultację do dobrego psychologa w Poznaniu, który skutecznie wzmocni naszą samoocenę i dołoży starań, by rozwiązać trudności w komunikacji z innymi.

Czy krytyka zawsze jest zła?

Mówiąc o krytyce należy rozróżnić jej dwa aspekty – pozytywny i negatywny. W pierwszym wariancie mówimy o tzw. konstruktywnej krytyce, która jest uzasadnioną i adekwatną reakcją do zaistniałego czynu. Tego rodzaju krytyka jest zazwyczaj przekazywana z dobrą intencją
i ma na celu pomóc w rozwoju lub poprawie. Konstruktywna krytyka zawiera konkretne, rzeczowe uwagi oraz sugestie dotyczące tego, co można poprawić i jak to zrobić. Przykładem może być nauczyciel, który wskazuje uczniowi, jak poprawić swoje zachowanie bądź rozmowa szefa z przełożonym na temat jego starań i zachowania w miejscu pracy. Poprzez konstruktywną krytykę rozmówca okazuje nam szacunek i zrozumienie, dzięki którym możemy bez obaw doskonalić swoje zachowanie i uniknąć popełnienia błędu w przyszłości.

Krytyka może też mieć charakter destrukcyjny. Najczęściej jest ona motywowana zazdrością, frustracją i chęcią zranienia. Stosując destrukcyjną krytykę rozmówca nie oferuje nam żadnych użytecznych wskazówek ani sugestii dotyczących poprawy, a jej celem jest zniechęcenie lub podważenie naszej pewności siebie. Osoby stosujące ten rodzaj krytyki często uciekają się do przemocy słownej i nieadekwatnych reakcji na zaistniałą sytuację. Warto pamiętać, że niezależnie od sytuacji nikt z nas nie zasługuje na to, by być ofiarą przemocy, którą często jest destrukcyjna krytyka.

Jak radzić sobie z krytyką?

Radzenie sobie z krytyką bywa wyzwaniem. Dla wielu z nas otrzymanie negatywnych uwag może być trudnym przeżyciem, które długo pozostaje w pamięci. Niemniej jednak, krytyka jest nieuniknioną częścią życia. Jak zatem skutecznie radzić sobie z dezaprobatą innych?

Po pierwsze, słuchaj uważnie. Dokładne zrozumienie drugiej osoby i wsłuchanie się w jej słowa jest kluczowe do rozmowy na temat zaistniałej sytuacji. Wielu z nas odbierając krytykę może czuć zdenerwowanie, lęk i ogólny dyskomfort. Mimo to postaraj się zachować względny spokój i nie reagować emocjonalnie. Oddanie się emocjom często prowadzi do rozwoju konfliktu, nawet w momencie, gdy nasz rozmówca nie ma złych zamiarów. Dlatego jeśli czujesz, że zaczynasz się denerwować, weź kilka głębokich oddechów i postaraj się opanować emocje.

Następnie, rozważ krytykę konstruktywnie. Zastanów się, czy krytyka jest uzasadniona i czy możesz z niej wyciągnąć jakieś wartościowe wnioski. Staraj się oddzielić treść krytyki od sposobu, w jaki została przekazana. Poproś o wyjaśnienie i zapytaj, jakie konkretnie obszary wymagają poprawy. Pamiętaj, jeśli rozmówca oczekuje od ciebie zmiany, powinien wskazać, co zostało zrobione źle, uzasadnić swoje zdanie i określić prawidłowy kierunek działania, który byłby dla niego akceptowalny. Jeśli uznasz, że krytyka jest uzasadniona, zastanów się, jakie konkretne kroki możesz podjąć, aby się poprawić.

Warto pamiętać, że krytyka może być też wynikiem nieporozumień bądź subiektywnych opinii, które nie powinny wpływać na nasze zachowanie. Jeśli uważasz, że twoje działanie było w porządku i nie widzisz obszarów do zmiany, spokojnie poinformuj o tym rozmówcę i uzasadnij swoje zdanie.

Wielu z nas może zastanawiać się, jak radzić sobie z krytyką w pracy i w życiu codziennym, gdy brak nam pewności siebie. Czasami czujemy, że krytyka jest niesprawiedliwa, jednak nie sprzeciwiamy się rozmówcy i nie staramy się wyjaśnić naszych intencji z powodu lęku i niskiej samooceny. W takiej sytuacji warto popracować nad asertywnością i wzmocnić swoją samoocenę udając się na konsultację do psychologa. Dobry psycholog w Poznaniu pomoże nam w redukcji lęków, wzmocni naszą samoocenę i pomoże poprawić relacje z innymi.