Co to jest agorafobia – to jedno z pytań, które coraz częściej zadają pacjenci naszej kliniki. Agorafobia to zaburzenie lękowe, którego głównym objawem jest strach przed otwartą przestrzenią i blokada przed wyjściem z domu. Dolegliwości związane z agorafobią mogą być jednak leczone podczas psychoterapii z doświadczonym psychologiem.
Agorafobia w codziennym życiu – jak wygląda od środka?
Agorafobia, zwana też lękiem przestrzeni, jest silnym nieuzasadnionym lękiem przed przebywaniem w miejscach publicznych, najczęściej w otwartych lub zatłoczonych przestrzeniach. Według szacunków naukowców ze Stanów Zjednoczonych, na agorafobię może cierpieć blisko 2 proc. społeczeństwa, w tym dzieci. Pacjenci zmagający się z tym zaburzeniem lękowym boją się opuścić miejsce, w którym czują się bezpiecznie, a myśli „boję się wychodzić z domu” towarzyszą im na co dzień. Wyjście do parku, droga do pracy w zatłoczonym autobusie czy stanie w kolejce do kasy to niektóre z czynników, które mogą wywołać silny lęk.
Prócz niepohamowanego strachu przed otwartą przestrzenią, chorzy czują też silny niepokój przed napadem paniki w miejscu publicznym. Obawy te, choć zazwyczaj nieuzasadnione, często powodują zamknięcie się pacjentów na innych, doprowadzając niejednokrotnie do fobii społecznej i depresji.
Dlaczego pojawia się strach przed otwartą przestrzenią? Kluczowe przyczyny
Wielu pacjentów zmagających się z lękiem przed otwartą przestrzenią zastanawia się, jaki może być powód ich obaw. Jak dotąd jednoznaczna przyczyna agorafobii nie została poznana.
Według badań naukowych znaczna większość pacjentów zmagających się z agorafobią doświadczyła traumatycznego wydarzenia, takiego jak np. śmierć bliskiej osoby, bolesne rozstanie lub napad w miejscu publicznym. Doświadczenie trudnych chwil w przeszłości może znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie pacjentów, a tym samym na komfort ich życia. Jak wskazują badania, lęk przed wyjściem z domu znacznie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Dane te mogą wynikać z faktu, iż wielu mężczyzn obawia się zaczerpnąć pomocy specjalisty w obawie chociażby przed brakiem zrozumienia.
Niestety, w wielu przypadkach nieleczony problem agorafobii może się nasilić, doprowadzając do innych schorzeń i znacznie destabilizować życie chorego, na przykład poprzez uzależnienie od alkoholu. Dlatego warto pamiętać, by w razie wystąpienia jakichkolwiek objawów wskazujących na wystąpienie agorafobii, zaczerpnąć porady specjalisty, jakim jest psycholog bądź lekarz psychiatra.
Objawy agorafobii, które łatwo pomylić z innymi zaburzeniami
Pacjenci zmagający się z problemem agorafobii wielokrotnie mogą zastanawiać się, czy towarzyszące im objawy są przyczyną lęku, czy innych schorzeń. Niestety, agorafobia może dawać wiele objawów wpływających nie tylko na komfort życia, ale również na ich zdrowie. Wśród najczęściej wymienianych objawów agorafobii wymienić można między innymi:
- kołatanie serca,
- trudności z oddychaniem i uczucie duszności,
- pocenie się i drżenie rąk,
- zawroty głowy,
- nudności,
- poczucie lęku,
- poczucie utraty gruntu pod nogami.
Warto jednak zaznaczyć, że nie zawsze powyższe objawy muszą świadczyć o agorafobii. By stwierdzić u pacjenta lęk przed otwartą lub zatłoczoną przestrzenią, muszą zostać spełnione określone warunki.
Po pierwsze, dolegliwości muszą występować jedynie w przypadku, gdy pacjent znajduje się w miejscu, którego szybkie opuszczenie może być utrudnione lub niemożliwe (na przykład podróż pociągiem lub przebywanie w galerii handlowej).
Po drugie, towarzyszące pacjentowi objawy, takie jak lęk przed wychodzeniem z domu i myśli o nadchodzącej katastrofie utrudniają mu codzienne funkcjonowanie.
Ostatecznie, specjalista musi stwierdzić, czy strach przed wyjściem z domu nie jest konsekwencją innych chorób, takich jak zespół lęku uogólnionego czy zespół stresu pourazowego.
Agorafobia może też prowadzić do wystąpienia innych problemów, takich jak chociażby fobia społeczna czy nawet depresja. Dlatego niezwykle istotne jest, by już w początkowych fazach rozwoju problemu udać się po pomoc do specjalisty, który nie tylko udzieli niezbędnego wsparcia, ale także rozpozna problem i zaproponuje najskuteczniejszą metodę leczenia. Regularne sesje np. z psychologiem w Poznaniu w Klinice LMC pomogą nie tylko w radzeniu sobie z agorafobią, ale również w budowaniu pewności siebie w codziennych sytuacjach.
Skuteczne metody leczenia agorafobii – od terapii CBT po farmakoterapię
Osoby, które boją się wychodzić z domu, często pytają się specjalistów, czy agorafobia jest uleczalna oraz jak samemu pokonać agorafobię. Samodzielne leczenie problemu może być trudne lub okazać się niemożliwe. Agorafobia, tak jak inne zaburzenia lękowe, wymaga pomocy ze strony specjalisty.
Podstawową metodą leczenia jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). W tej formie terapii pacjenci wraz ze specjalistą wspólnie szukają przyczyn lęku np. w dzieciństwie, nazywają towarzyszące im emocje i z pomocą terapeuty konfrontują się z sytuacjami, które subiektywnie oceniają jako niebezpieczne. Jak wskazał Arturo Bados López z Uniwersytetu w Barcelonie, terapia poznawczo-behawioralna skutkuje mniejszą ilością ataków paniki i jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia agorafobii, która według badań znacząco polepszyła stan aż 65 proc. badanych pacjentów. Psychoterapię opartą na metodach naukowych oferuje między innymi nasza poradnia zdrowia psychicznego.
W przypadku, gdy ból psychiczny pacjenta jest trudny do powstrzymania, terapeuta może zalecić konsultację z psychiatrą i farmakoterapię. Lekarz po konsultacji najczęściej przepisuje leki przeciwlękowe, które pozwalają sobie radzić w codziennym życiu. Leki w agorafobii najczęściej zmniejszają stres, zmniejszają reakcje lękowe i prowadzą do stabilizacji zachowania.
W niektórych sytuacjach terapeuta może zdecydować się na wdrożenie u pacjenta leczenia farmakologicznego, polegającego między innymi na przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych. Ma ono na celu zmniejszenie odczuwanego lęku i tym samym zwiększenie skuteczności standardowej terapii.
Warto pamiętać, że każdy przypadek agorafobii jest unikalny, dlatego psychoterapia zawsze wymaga indywidualnego podejścia i cierpliwości w procesie zdrowienia. W naszej klinice dbamy o dobro każdego pacjenta, dlatego oferujemy też psychoterapię online dostosowaną do potrzeb pacjentów z całej Polski i tych, którzy z różnych względów nie mogą pojawić się na wizycie w poradni.
Bibliografia:
- Balaram, K., Marwaha, R. (2024). Agoraphobia. Wydawnictwo: StatPearls Publishing.
- López, A. B. (2001). Tratamientos psicológicos eficaces para la agorafobia. Psicothema, 453-464.