Psychologia jedzenia – jak sobie poradzić z jedzeniem emocjonalnym?

Psychologia jedzenia to względnie nowa dziedzina psychologii, która pomaga pacjentom mającym problem z zaburzeniami odżywiania. Jedzenie może być bowiem nie tylko przyjemnością, ale też reakcją na przeżywane emocje. W momencie, gdy jedzenie staje się środkiem na większość doświadczanych emocji, możemy mieć do czynienia z zaburzeniami odżywiania. Kluczowe w wyzbyciu się problemu jest zrozumienie natury własnych emocji i kompleksowa psychoterapia z doświadczonym psychologiem.

Dlaczego sięgamy po jedzenie w momentach stresu i smutku?

Psychologia nadmiernego jedzenia wskazuje, że dla wielu pacjentów negatywne emocje stają się początkiem problemów żywieniowych. Wielu z nich w reakcji na trudne doświadczenia i stres ucieka się w spożywanie coraz większych ilości pokarmu, a towarzyszące myśli, takie jak „ciągle chce mi się jeść” lub „nie jestem głodna, ale chce mi się jeść” oraz „zjesz i nic się nie stanie” tylko utrudniają prowadzenie zdrowego trybu życia.

Psychologia żywienia wskazuje, że sięganie po jedzenie w momentach stresu i smutku wynika z czynników biologicznych i psychologicznych. Wśród czynników biologicznych specjaliści wskazują na kortyzol, który uwalnia się w ciężkich chwilach i zwiększa apetyt, oraz dopaminę, czyli hormon szczęścia, który uwalnia się przy spożywaniu słodkich i słonych przekąsek.

Wśród psychologicznych funkcji jedzenia specjaliści wskazują na regulację napięcia, poprawę nastroju oraz budowanie poczucia komfortu i bezpieczeństwa. Według Charles Spence z Uniwersytetu w Oxfordzie jedzenie może też pełnić funkcję społeczną – wspólne posiłki wzmacniają więzi i dają poczucie przynależności. Jednak gdy jedzenie staje się główną strategią radzenia sobie z emocjami, może prowadzić do niezdrowych nawyków i problemów z nadwagą.

Jakie są konsekwencje długotrwałego jedzenia emocjonalnego?

Emocje mogą wpływać na jedzenie w dwojaki sposób – pacjenci zaczynają przyjmować nadmierną ilość pokarmów lub przeciwnie, zaczynają stronić od jedzenia. Długotrwale doświadczane negatywne emocje mogą przyczynić się do utraty kontroli nad jedzeniem i prowadzić pacjentów do otyłości lub niedowagi. Pacjenci, mimo że zdają sobie sprawę z zaistniałego problemu, nie potrafią powstrzymać się od złych nawyków żywieniowych. W dalszej konsekwencji mogą oni doświadczyć następnych zaburzeń odżywiania jak anoreksja, bulimia czy otyłość.

Co zrobić, aby przerwać cykl jedzenia emocjonalnego?

Skuteczna zmiana nawyków żywieniowych może stanowić wyzwanie. Związek między emocjami a jedzeniem u wielu pacjentów może być bardzo silny, jednak psychologia jedzenia nie pozostaje tu bezradna.

Żeby przerwać cykl jedzenia emocjonalnego, warto zastanowić się, jakie emocje powodują, że nasz organizm potrzebuje większej ilości jedzenia. Dlatego jeśli mimo braku głodu sięgniesz po jedzenie, zastanów się, co dokładnie czujesz. Rozpoznawanie emocji i praca nad nimi pomaga pacjentom zapanować nad nadmiernym spożywaniem żywności.

Dobrą praktyką jest też wprowadzenie regularnych posiłków. Psychologia żywienia mówi, że stałe godziny jedzenia pozwalają unikać nagłych napadów głodu i prowadzić zdrowszy tryb życia.

Psychologia jedzenia i odchudzania rekomenduje też ograniczenie tzw. „żywności pocieszenia”. Ograniczenie dostępu do wysokokalorycznych przekąsek, takich jak słodycze, może pomóc w unikaniu impulsywnego jedzenia w momentach napięcia.

Dlaczego samoświadomość i mindfulness mogą pomóc w kontrolowaniu nawyków żywieniowych?

Pacjenci, którzy zastanawiają się, jak przestać jeść emocjonalnie, mogą też skorzystać z różnych technik mindfulness. Praktyki, takie jak spożywanie posiłków bez pośpiechu, świadome oddychanie czy uważne nawadnianie pozwalają lepiej rozpoznać głód i uczucie sytości, zwiększają kontrolę nad impulsami, zmniejszają stres i napięcie a także pomagają w procesie odchudzania.

Ponadto jedząc śniadanie lub obiad warto zastosować technikę skanowania ciała, czyli zastanowić się, co czuje ciało przed i po jedzeniu. Dzięki tej metodzie konsumpcja jedzenia będzie bardziej świadoma i odpowiednio dostosowana do potrzeb organizmu.

Kiedy warto zwrócić się po pomoc do psychologa w kwestii jedzenia emocjonalnego?

Zaburzenia odżywiania według statystyk Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego doświadcza blisko 13 proc. dziewcząt przed 20. rokiem życia. Problem dotyczy też młodych mężczyzn. Zaburzenia jedzenia w psychologii są poważnymi dysfunkcjami w zakresie odżywiania, które mają podłoże psychiczne i mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak:

• zaburzenia hormonalne;
• choroby sercowo-naczyniowe;
• zaburzenia pracy jelit;
• problemy neurologiczne.

Dlatego, jeśli mieszkasz w Wielkopolsce i czujesz, że masz problem z odżywianiem, a Twoje samopoczucie uległo pogorszeniu, warto rozważyć wizytę u psychologa w Poznaniu, który pokaże, jak sobie radzić z jedzeniem emocjonalnym i prowadzić zdrowy tryb życia. Kompulsywne jedzenie u psychologa może również być leczone w zupełnie bezpiecznych i kontrolowanych warunkach, dzięki czemu pacjent może w świadomy sposób wyzbyć się problemu. Konsultacje psychologiczne w Poznaniu są dostępne dla każdego pacjenta, który chce sięgnąć po pomoc.

Jakie ćwiczenia psychologiczne wspierają zdrowe podejście do jedzenia?

W zaburzeniach jedzenia pacjentom może też pomóc dobry psychoterapeuta. W trakcie spotkań pacjenci pracują nad wyzbyciem się i oswojeniem emocji i doświadczeń, które doprowadziły do zaburzeń jedzenia. Często stosowana jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która jest jedną z najskuteczniejszych form terapii stosowanych w leczeniu zaburzeń odżywiania. Podczas spotkań pacjenci rozwijają umiejętności radzenia sobie z emocjami, uczą się strategii kontroli impulsów, rozwijają umiejętności społeczne oraz monitorują postępy w terapii. Terapia zaburzeń odżywiania w Poznaniu jest dostępna w Klinice LMC, a pacjenci mogą zacząć leczenie pod opieką dobrych specjalistów w dogodnym momencie.

Jak kształtować nawyki żywieniowe u dzieci?

Dobrze wprowadzone nawyki żywieniowe mogą pozostać z dzieckiem nawet przez resztę życia. Dlatego bardzo ważne jest, by już w przedszkolu kształtować świadomość odpowiednich postaw. Pomocy w kształtowaniu nawyków żywieniowych u dziecka może udzielić psycholog od jedzenia dla dzieci. Dobry specjalista w Poznaniu może dostarczyć rodzicom i dzieciom wiedzy na temat zdrowego odżywiania, zasad żywienia i wpływu diety na zdrowie fizyczne i psychiczne. W przypadku problemów żywieniowych psycholog od jedzenia pomoże zidentyfikować potencjalne przyczyny problemów związanych z jedzeniem, takich jak lęk, niepokój czy fobie. Psycholog pokaże także dzieciom i rodzicom różne techniki radzenia sobie z trudnościami żywieniowymi. Mogą to być techniki relaksacyjne, komunikacyjne czy techniki regulacji emocji.