Mindfulness i medytacja w terapii

Wielu z nas słyszało o tak zwanych technikach mindfulness i medytacji, umożliwiających rozwój uważności, koncentracji a nawet duchowego rozwoju. Obie praktyki mają na celu poprawę zdrowia psychicznego, emocjonalnego i fizycznego poprzez zwiększenie świadomości i zrozumienia siebie i swoich reakcji. Liczne strony oferują też spotkania i kursy na temat tych technik. Jednak czy rzeczywiście są one skuteczne w leczeniu problemów emocjonalnych?

Czym jest mindfulness?

W dzisiejszym świecie, pełnym pośpiechu i nieustannego wpływu informacji na nasze życie, coraz częściej szukamy sposobów na oczyszczenie umysłu i wyzbycie się nadmiaru myśli.
W celu odpoczynku wielu z nas udaje się na spacer, sięga po ciekawą książkę lub ogląda ulubiony film. Niestety, mimo chwilowej przyjemności nieustannie towarzyszy nam nadmiar myśli, które uniemożliwiają pełen relaks i po ciężkim dniu. W poszukiwaniu skutecznej metody na odprężenie i oczyszczenie umysłu wielu z nas ucieka się do praktyki mindfulness, znanej
w języku polskim jako praktyki uważności.

Mindfulness to praktyka skupiania pełnej uwagi na bieżącej chwili, z akceptacją i bez oceniania. Polega na świadomym doświadczaniu myśli, uczuć i otoczenia, co pozwala lepiej zrozumieć siebie i własne reakcje na bieżące wydarzenia. Mindfulness pozwala wyzbyć się złego samopoczucia i uporządkować wszystkie myśli, które trapią nas w codziennym życiu. Można więc powiedzieć, że praktyka mindfulness to nic innego jak życie w chwili obecnej,
z pełną świadomością tego, co dzieje się w naszym wnętrzu i wokół nas, bez zbędnego rozpraszania się przeszłością czy przyszłością.

Mimo że o mindfulness mówi się w Polsce od niedawna, korzenie tej metody sięgają już starożytności i dawnych technik medytacyjnych, zwłaszcza buddyzmu, gdzie uważność była kluczowym elementem duchowej praktyki. Współcześnie mindfulness zyskało szerokie uznanie również w zachodnim świecie, stając się częścią terapii i programów redukcji stresu. Z praktyki mindfulness korzysta też wiele polskich poradni psychologicznych, na przykład Klinika LMC w Poznaniu, której psycholodzy są otwarci na stosowanie tradycyjnych
i nowoczesnych metod wsparcia dobrostanu.

Czym jest medytacja?

Inną metodą na osiągnięcie wewnętrznego spokoju, koncentracji i głębszego zrozumienia siebie jest medytacja, stosowana od tysięcy lat przez różne kultury i tradycje duchowe. Medytacja jest procesem skupienia uwagi i osiągnięcia stanu tzw. wewnętrznej ciszy poprzez koncentrację na oddechu, powtarzanie mantry, wizualizację czy kontemplację.
Medytacja może przybierać różne formy. Najczęściej stosowane metody medytacji to m.in.:

• Medytacja skoncentrowana – polega na skupieniu uwagi na jednym punkcie, takim jak oddech czy dźwięk, a jej celem jest wyciszenie umysłu i osiągnięcie stanu głębokiej koncentracji.
• Medytacja prowadzona – praktykujący słuchają przewodnika, który prowadzi ich przez różne techniki relaksacyjne i ćwiczenia oddechowe.
• Medytacja transcendentalna – technika, w której powtarza się określoną mantrę celem osiągnięcia głębokiego stanu relaksu i spokoju.

Choć medytacja i mindfulness są ze sobą ściśle powiązane, istnieją między nimi pewne różnice. Po pierwsze, medytacja jest szerokim pojęciem obejmującym różne techniki skupienia
i relaksacji, które mają pomóc pacjentom w osiągnięciu głębokiego spokoju i wyciszenia umysłu. Z kolei mindfulness jest metodą, która pozwala skupić się na bieżącej chwili i osiągnąć harmonię w dotychczasowym natłoku myśli.

Mindfulness i medytacja a wspomaganie leczenia depresji i zaburzeń lękowych

Myśląc o technikach mindfulness i medytacyjnych wielu z nas może zastanawiać się, czy są one skutecznym narzędziem w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych. Warto przypomnieć, że depresja i zaburzenia lękowe to poważne choroby, które należy leczyć u doświadczonego lekarza psychiatry, który po dokładnym zbadaniu pacjenta zaleci mu odpowiednią farmakoterapię. Wśród tradycyjnych metod leczenia specjaliści wskazują też na psychoterapię i wsparcie psychologiczne, choć coraz częściej w gabinetach psychologicznych m.in.
w Poznaniu stosuje się techniki wsparcia z obszaru mindfulness i medytacji. Jedną z takich technik jest Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT), która łączy elementy terapii poznawczej z praktyką uważności.

MCBT pomaga nam rozpoznawać i zmieniać negatywne wzorce myślowe, które mogą prowadzić do nawrotów depresyjnych. Regularne praktykowanie uważności może również prowadzić do lepszej regulacji emocji, zwiększając tym samym odporność na stres i negatywne myśli.

Inną techniką opartą na metodzie mindfulness i medytacji jest Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR). Jest to program, który integruje praktykę uważności z technikami relaksacyjnymi i jest stosowany w celu redukcji zaburzeń lękowych. MBSR może pomóc nam w rozwoju umiejętności akceptacji i obserwacji swoich myśli i emocji bez nadmiernego zaangażowania. Dzięki temu możemy liczyć na zmniejszenie się intensywności reakcji lękowych i ogólną poprawę jakości życia.

Badania pokazują, że powyższe programy terapeutyczne mogą być skuteczne w leczeniu
i zapobieganiu nawrotom depresji i zaburzeń lękowych. Mimo to warto pamiętać
o kompleksowej opiece ze strony psychologa i psychiatry, gdyż najczęściej tylko współpraca tych dwóch specjalistów może prowadzić do wyleczenia. Szukając odpowiednich specjalistów w Poznaniu warto znaleźć klinikę, w której zatrudnieni są psychiatra i psycholog. Obecność tych specjalistów w jednej klinice ułatwia nam otrzymanie kompleksowej opieki.