Psychologia pozytywna to dynamicznie rozwijająca się dziedzina nauki, która skupia się na tym, co w życiu dobre, budujące i nadające sens. W ostatnich latach coraz więcej teorii w nauce mówi się o takich pojęciach, jak dobrostan psychiczny, szczęście czy zadowolenie z życia. W świecie pełnym pośpiechu i codziennych wyzwań wielu z nas próbuje odnaleźć radość w małych rzeczach i odkryć, co naprawdę nadaje życiu wartość. Choć nie zawsze jest to łatwe, psychologia pozytywna dostarcza narzędzi i wskazówek, jak budować trwałe poczucie spełnienia i wewnętrznego szczęścia.
Na czym polega psychologia pozytywna?
Wielu pacjentów przychodząc na sesję do psychologa pierwszy raz dowiaduje się o istnieniu tej nauki i pyta, co to psychologia pozytywna. Jest to bowiem względnie nowy, ale dynamicznie rozwijający się nurt badań zmierzający do wyjaśniania, na czym, z punktu widzenia psychologii, polega dobre i szczęśliwe życie. W przeciwieństwie do tradycyjnych nurtów psychologicznych, które często skupiają się na identyfikacji i leczeniu chorób i problemów psychicznych, psychologia pozytywna zajmuje się badaniem czynników, które sprawiają, że życie staje się pełniejsze, bardziej satysfakcjonujące i znaczące.
W odpowiedzi na pytanie, kto stworzył termin „psychologia pozytywna” warto wspomnieć o Martinie Seligmanie, amerykańskim psychologu, który określał psychologię pozytywną jako naukę, która „koncentruje się na tym, co sprawia, że życie jest warte życia. Jej badania i praktyka mają wyjaśnić tajemnicę ludzkiej siły i przyczyniać się do jej wzrostu”.
Psychologia pozytywna bada obszary ludzkiego szczęścia i spełnienia oraz sprawdza, kim jest pozytywna osoba. Prócz tego główne obszary jej zainteresowań obejmują:
- siły osobiste;
- relacje interpersonalne;
- rozwój osobisty;
- optymalne funkcjonowanie.
Głównym celem psychologii pozytywnej jest zrozumienie tego, co sprawia, że życie ludzkie staje się pełniejsze, bardziej satysfakcjonujące i znaczące oraz rozwijanie tych praktyk, które mogą wspomóc pacjentów w osiągnięciu ich celu. Pacjentów, którzy chcą więcej dowiedzieć się o psychologii pozytywnej, zapraszamy na konsultację z naszym psychologiem w Poznaniu.
Jak wdrożyć pozytywne nawyki do codziennego życia?
Poczucie szczęścia według psychologii pozytywnej można osiągnąć poprzez wprowadzenie do codzienności kilku nawyków. Według Charlesa Duhigga i amerykańskiego badacza dr Arthura Schwartza każdy pozytywny nawyk w praktyce składa się z trzech elementów: wskazówki, rutyny i nagrody.
Wskazówka to bodziec, który uruchamia zachowanie. Może to być coś zewnętrznego, jak określona godzina dnia lub wewnętrznego, jak na przykład uczucie głodu czy chęć szczęścia.
Rutyna to zachowanie, które następuje po wskazówce. W przypadku wdrażania nowego nawyku, rutyna powinna być prosta i łatwa do wykonania, aby zwiększyć szanse na sukces.
Nagroda natomiast to coś, co następuje po wykonaniu rutyny i wzmacnia chęć powtórzenia tego zachowania w przyszłości. Może to być coś materialnego, emocjonalnego lub społecznego, na przykład wyjście ze znajomymi czy obejrzenie ulubionego serialu.
Kluczem do sukcesu we wprowadzaniu pozytywnych nawyków jest też regularność i konsekwencja. Warto zacząć od jednego nawyku, który sprawia nam szczęście i wykonywać go codziennie. Może to być na przykład czytanie książki lub regularna aktywność fizyczna. Dobrze sprawdza się również monitorowanie postępów – np. zaznaczanie w kalendarzu wykonanych dni czy prowadzenie dziennika.
Dzięki świadomemu stosowaniu schematu wskazówka–rutyna–nagroda, pozytywne nawyki mogą stać się naturalną częścią codziennego życia, wspierając nasze zdrowie psychiczne, samopoczucie i ogólną jakość życia.
Jakie techniki pomagają budować szczęście?
Według ojca psychologii pozytywnej Martina Seligmana szczęście to stan, który można osiągnąć poprzez rozwijanie zaangażowania, relacji z innymi, poczucia sensu i osiągnięć. Zdaniem badacza ciągły rozwój i życzliwość prowadzą do samorealizacji i wzmacniają optymizm.
W swojej koncepcji PERMA Seligman wyróżnił pięć filarów dobrostanu: Pozytywne emocje, Zaangażowanie, Relacje, Sens i Osiągnięcia. Każdy z tych elementów można świadomie wzmacniać dzięki prostym, codziennym technikom, takim jak ćwiczenie wdzięczności, czyli codzienne zapisywanie rzeczy, za które jesteśmy wdzięczni.
W swojej koncepcji Martin Seligman zachęca też do działania w zgodzie z własnymi wartościami i realizacji osobistych celów. Badania opublikowane w międzynarodowym czasopiśmie Frontiers in Psychology wykazały, że osoby, które działają w zgodzie z własnymi wartościami i skupiają się na osobistym rozwoju mają niższy poziom depresji i wyższy poziom pozytywnych emocji.
Jak praktykowanie wdzięczności wpływa na samopoczucie?
W ostatnich latach badacze mocno skupili się na wyjaśnieniu, jak psychologia pozytywna i zdrowie są ze sobą powiązane. Okazuje się, że dobrostan psychiczny – taki jak pozytywne emocje, poczucie sensu czy satysfakcja z życia – ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania całego organizmu.
Według badań przeprowadzonych przez Emmonsa i McCullougha praktykowanie wdzięczności pomaga zmniejszyć poziom stresu i lęku, przesuwając uwagę na pozytywne aspekty życia. Badacze ci dostarczyli dowodów, że prowadzenie dzienników wdzięczności skutkuje wyższym poziomem dobrostanu i pozytywnym spojrzeniem na własne życie. Ponadto Geier i Morris wykazali, że psychologia szczęścia i interwencje związane z wdzięcznością minimalizują ryzyko wystąpienia kryzysu psychicznego i nastrojów depresyjnych. Jednak w przypadku pogorszenia nastroju psychicznego, zachęcamy pacjentów do naszej poradni na leczenie zaburzeń nastroju w Poznaniu.
Psychologia pozytywna w praktyce skupia się też na ćwiczeniu uważności. Techniki mindfulness, bo o nich mowa, polegają na świadomym, nie oceniającym byciu „tu i teraz”. Regularne praktykowanie uważności może prowadzić do obniżenia poziomu kortyzolu (hormonu stresu), poprawy koncentracji i odkrycia równowagi emocjonalnej. Na przykład badania badania przeprowadzone przez Kabat-Zinna wykazały, że metoda redukcji stresu oparta na uważności zmniejsza objawy psychiczne o 30 proc. u pacjentów. Inne badania potwierdziły również, że mindfulness jest skuteczny w zmniejszaniu depresji i lęku u osób z chronicznymi chorobami, takimi jak ból, rak, cukrzyca i choroby serca. Techniki uważności są też dobrym narzędziem dla osób pracujących w organizacji i doświadczających wypalenia zawodowego.
Czy szczęścia można się nauczyć?
Szczęście w psychologii pozytywnej to skupienie się na realizacji własnych celów i kultywowanie przez ludzi pozytywnych emocji. To, czy jesteśmy szczęśliwi, zależy od wielu różnych czynników, takich jak sytuacja rodzinna, zadowolenie z pracy, spełnianie pasji i rozwój zainteresowań. Pozytywna psychologia działania szczęścia można się nauczyć przez udział w terapii, coachingu i zwiększanie doświadczenia.
Wszystkich pacjentów, którzy chcieliby nauczyć się technik psychologii pozytywnej i wzmocnić swoje poczucie szczęścia zapraszamy Kliniki LMC, która jako jedna z niewielu specjalizuje się w leczeniu metodami psychologii pozytywnej. Nasza poradnia zdrowia psychicznego w Poznaniu ma współpracowników, którzy dzięki edukacji i ukończeniu studiów psychologicznych są w stanie zaproponować pacjentom najlepsze rozwiązania. W naszym gabinecie psychologii pozytywnej pacjenci mogą dowiedzieć się, czym jest pozytywna osobowość, jak zmienić swoje myślenie i poznać ćwiczenia z psychologii pozytywnej zwiększające dobrostan i szczęście. Prowadzimy też psychoterapię w Poznaniu dla osób, które potrzebują zwiększyć swój poziom szczęścia a doświadczają różnych zaburzeń psychicznych.